Pyrantel – to pochodna pirymidyny o działaniu przeciwpasożytniczym. Działa na robaki obłe w obrębie przewodu pokarmowego, poprzez zablokowanie przewodnictwa nerwowo-mięśniowego (porażenie mięśni nicieni), co prowadzi do unieruchomienia pasożytów w świetle przewodu pokarmowego a następnie do ich usunięcia. Dodatkowo hamuje esterazę cholinową. Jest skuteczny w leczeniu zakażeń glistą ludzką (Ascaris lumbricoides), owsikiem (Enterobius vermicularis) i tęgoryjcami (Ancylostoma duodenale i Necator americanus).
Pyrantel po podaniu doustnym bardzo słabo wchłania się z przewodu pokarmowego. Wydalany jest głównie z kałem i w niewielkim stopniu z moczem.
Pyrantel stosuje się w dawce 10 mg/kg m.c. jednorazowo w przypadku zakażeń glistnicą i owsikiem. Co istotne w przypadku leczenia owsicy, lek powinni przyjmować wszyscy domownicy. Dodatkowo konieczne jest przestrzeganie zasad higieny a po 14 dniach od podania leku konieczne jest przeprowadzenie badań.
A jak wygląda bezpieczeństwo stosowania pyrantelu w czasie laktacji?
Pyrantel i karmienie piersią:
Pyrantel zaliczany jest do kategorii L3 – leków prawdopodobnie bezpiecznych w czasie laktacji, prawdopodobnie kompatybilnych/zgodnych z karmieniem piersią (wg kategorii ryzyka laktacyjnego Prof. Hale’a) Do tej kategorii zaliczane są zaliczane są:
- substancje lecznicze, dla których nie istnieją kontrolowane badania na grupie kobiet karmiących piersią, ale ryzyko niepożądanego działania leku u karmionego piersią dziecka jest możliwe
- substancje lecznicze, dla których badania wykazały tylko minimalny niezagrażający efekt niepożądany
- nowe substancje lecznicze, które nie mają przeprowadzonych odpowiednich badań
Leki należące do kategorii L3 powinny być stosowane tylko wtedy, gdy korzystny efekt u matki przewyższa ryzyko u dziecka.
Wg najnowszego opracowania „Drugs in Pregnancy and Lactation” Prof. Briggs’a (z maja 2017 roku) pyrantel określany jest jako prawdopodobnie kompatybilny z karmieniem piersią. Do tej kategorii zaliczane są substancje lecznicze dla których brak jest danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania w czasie laktacji lub dane te są ograniczone. Ale dostępne publikacje/doniesienia sugerują, że te substancje lecznicze nie stanowią ryzyka dla dziecka karmionego piersią.
Pyrantel zaliczany jest do kategorii VERY LOW RISK wg portalu e-lactancia.org. Do tej kategorii zaliczane są substancje lecznicze określane jako kompatybilne z karmieniem piersią, których stosowanie nie stanowi ryzyka dla dziecka karmionego piersią i dla procesu laktacji. Przynależność substancji leczniczych do tej kategorii została określona na podstawie publikacji naukowych a stosowanie tych związków jest bezpieczne.
Światowa Organizacja Zdrowia określa pyrantel jako zgodny z karmieniem piersią. Do tej grupy leków/substancji leczniczych WHO zalicza związki, dla których nie są znane przeciwwskazania do ich stosowania w okresie laktacji. Są to substancje lecznicze uznawane za bezpieczne do stosowania przez kobietę w okresie laktacji.
Pyrantel wg angielskojęzycznej bazy LactMed określany jest jako związek, który słabo wchłania się z przewodu pokarmowego, w związku z tym przenikanie do mleka i wchłanianie z przewodu pokarmowego dziecka do jego krążenia jest mało prawdopodobne.
Pyrantel słabo wchłania się z przewodu pokarmowego i osiąga niewielkie stężenie w osoczu. Niestety brak jest danych na temat przenikania jego do mleka mamy. Niemniej jednak ze względu na słabe wchłanianie tego związku z przewodu pokarmowego do krwi i niewielkie stężenie w osoczu przenikanie leku do mleka matki a następnie do karmionego piersią dziecka jest mało prawdopodobne. Dotychczas nie zarejestrowano żadnego działania niepożądanego ze strony dziecka. Co więcej nawet, jeżeli niewielkie ilości spożyte zostałby przez dziecko razem z pokarmem to wchłanianie z jego przewodu pokarmowego też będzie bardzo małe.
W przypadku przyjmowania pyrantelu w czasie laktacji (tak jak i innych leków), należy bacznie obserwować dziecko i w przypadku zaobserwowania u dziecka niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym i/lub pediatrą.
Zawsze przyjmując jakikolwiek lek w czasie laktacji należy synchronizować jego przyjmowanie z przystawianiem dziecka do piersi. Lek należy przyjmować bezpośrednio po karmieniu piersią, przed najdłuższą przerwą w karmieniu (nocną lub popołudniową). Przyjmuje się, że najwięcej substancji leczniczej przenika do mleka mamy, kiedy w jej krwi substancja lecznicza uzyskuje stężenie maksymalne – tzw TMAX/CMAX – i przez ten czas należy ograniczyć przystawianie dziecka do piersi. Dla pyrantelu TMAX/CMAX wynosi 3h i przez ten czas warto wstrzymać się z przystawianiem dziecka do piersi.
Podsumowując – stosowanie pyrantelu w czasie laktacji jest możliwe i jest bezpieczne po konsultacji z lekarzem, w rekomendowanych dawkach i przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności o których więcej TU
O stosowaniu pyrantelu w czasie laktacji i o kontynuowaniu karmienia piersią powinien zadecydować lekarz prowadzący!
- Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, H.E. Rowe, Springer Co. 2016
- Drugs in Pregnancy and Lactation, G. G. Briggs, Wolters Kluwer, 2017
- Drugs in Pregnancy and Lactation, G. G. Briggs, Lippincott Williams and Wilkins, 2014
- Drugs During Pregnancy and Lactation, C. Schaefer et al., Academic Press Inc, 2014
- Breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs, World Health Organizations, Genewa, 2002
- Leki w ciąży i laktacji, Frieske K. Et al., MedPharm Polska, 2014
- Karmienie piersią w teorii i praktyce. Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A., Medycyna Praktyczna, Kraków 2012
- Baza LactMed https://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2/f?./temp/~S8FhBQ:4
- Baza e-lactancia http://www.e-lactancia.org/breastfeeding/pyrantel-embonate/product/