fbpx

Famotydyna to inhibitor receptorów histaminowych H2, znajdujących się w ścianie komórek okładzinowych żołądka. Famotydyna hamuje wydzielanie kwasu solnego i zmniejsza stężenie pepsyny w soku żołądkowym. Stosowana jest w przypadku:

  • choroby wrzodowej dwunastnicy,
  • zapobieganiu nawrotom choroby wrzodowej dwunastnicy
  • stanów chorobowych związanych z nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego (zespół Zollingera-Ellisona).
  • choroby wrzodowej żołądka
  • choroby refluksowej przełyku

A jak wygląda bezpieczeństwo stosowania famotydyny w czasie laktacji?

Famotydyna i karmienie piersią:

Famotydyna zaliczana jest do kategorii L1- leków najbezpieczniejszych w czasie laktacji, kompatybilnych/zgodnych z karmieniem piersią (wg kategorii ryzyka laktacyjnego Prof. Hale’a). Do tej kategorii zaliczane są zaliczane są:

  • substancje lecznicze, które były przyjmowane podczas laktacji przez dużą liczbę matek i nie zaobserwowano żadnego negatywnego ich wpływu na karmione piersią dzieci
  • substancje lecznicze, dla których przeprowadzono badania kontrolowane wśród matek karmiących piersią, i dla których te badania wykazały brak ryzyka wpływu na zdrowie dziecka ani odległego działania szkodliwego
  • substancje lecznicze, niedostępne drogą doustną dla dziecka

Wg najnowszego opracowania „Drugs in Pregnancy and Lactation” Prof. Briggs’a (z maja 2017 roku) famotydyna określana jest jako prawdopodobnie kompatybilna z karmieniem piersią. Do substancji leczniczych prawdopodobnie kompatybilnych z karmieniem piersią zaliczane są substancje lecznicze, dla których brak jest danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania w czasie laktacji lub dane te są ograniczone. Ale dostępne publikacje/doniesienia sugerują, że te substancje lecznicze nie stanowią ryzyka dla dziecka karmionego piersią.

Famotydyna zaliczana jest do kategorii VERY LOW RISK wg portalu e-lactancia.org. Do tej kategorii zaliczane są substancje lecznicze określane jako kompatybilne z karmieniem piersią, których stosowanie nie stanowi ryzyka dla dziecka karmionego piersią i dla procesu laktacji. Przynależność substancji leczniczych do tej kategorii została określona na podstawie publikacji naukowych a stosowanie tych związków jest bezpieczne.

Według opracowania WHO dla famtydyny nie ma dostępnych danych. Niemniej jednak należy pamiętać, że opracowanie to powstało w 2002 roku i obecnie dostępne są dane na ten temat.

Famotydyna może przenikać do mleka mamy, natomiast, jak wykazano, następuje to w małych ilościach, które uznaje się, że nie mają znaczenia klinicznego. Ewentualne ilości famotydyny, które przenikają do pokarmu kobiecego są dużo niższe niż dawki famotydyny, które podaje się noworodkom i niemowlętom w przypadku zaburzeń żołądkowo-przełykowych (refluksu)

Antagoniści receptora histaminowego H2 stymulują wydzielanie prolaktyny. W przypadku famotydyny, stosowanej doustnie, poziom prolaktyny nie zmienia się. Niemniej jednak zgłoszono przypadki hiperprolaktynemii i zwiększonej produkcji mleka. Uznaje się, że u kobiet z ustabilizowaną laktacją nie powinno to mieć wpływu.

O stopniu przenikania związku do mleka mamy, a dokładniej o tendencji do takiego przenikania świadczy współczynnik/parametr M/O. Współczynnik mleko/osocze to stosunek stężenia wolnej frakcji substancji leczniczej w mleku mamy do jej stężenia w surowicy. Wskaźnik ten daje informacje o zwiększonym lub zmniejszonym stężeniu substancji w mleku w porównaniu z osoczem/surowicą, pozwala tylko na oszacowanie tendencji do przenikania do mleka mamy. Uznaje się, że substancje lecznicze o wartości M/O większej niż 1-5 wykazują tendencję do przenikania do mleka mamy i osiągania tam większych niż we krwi mamy stężeń. Z kolei wartość M/O mniejsza niż 1 wskazuje, że substancja lecznicza w niewielkim stopniu przenika do mleka mamy. Dla famotydyny wskaźnik M/O wynosi 0,41-1,78.

Co istotne jedną z wartości/danych, które bierze się pod uwagę oceniając bezpieczeństwo stosowania leków w czasie laktacji jest Relative Infant Dose – jest to wartość wyrażana w procentach i jest to ilość leku, jaką otrzymuje dziecko z mlekiem, w przeliczeniu na dawkę leku, jaką przyjmuje mama (w przeliczeniu na masę ciała). Uznaje się, że lek jest stosunkowo bezpieczny, jeżeli ta wartość jest mniejsza niż 10% – im mniejsza tym lek jest bezpieczniejszy. Dla famotydyny wartość RID=1,9%.

W przypadku przyjmowania famotydyny w czasie laktacji (tak jak i innych leków), należy bacznie obserwować dziecko i w przypadku zaobserwowania niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym i/lub pediatrą.

Zawsze przyjmując jakikolwiek lek w czasie laktacji należy synchronizować jego przyjmowanie z przystawianiem dziecka do piersi. Lek należy przyjmować bezpośrednio po karmieniu piersią, przed najdłuższą przerwą w karmieniu (nocną lub popołudniową). Przyjmuje się, że najwięcej substancji leczniczej przenika do mleka mamy, kiedy w jej krwi substancja lecznicza uzyskuje stężenie maksymalne – tzw TMAX/CMAX – i przez ten czas należy ograniczyć przystawianie dziecka do piersi. Dla famotydyny TMAX/CMAX wynosi 1-3h i wtedy należy wstrzymać się z przystawianiem dziecka do piersi.

Część autorów uważa, że przy lekach zaliczanych do kategorii L1 nie ma konieczności bezwzględnego przestrzegania synchronizacji przyjmowania leku z karmieniem piersią. Niemniej jednaj ja zawsze, jeżeli jest taka możliwość, zalecam zachowanie odstępu.

Podsumowując – stosowanie famotydyny w czasie laktacji jest możliwe i jest bezpieczne po konsultacji z lekarzem, w rekomendowanych dawkach i przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności.

O stosowaniu famotydyny w czasie laktacji i o kontynuowaniu karmienia piersią powinien zadecydować lekarz prowadzący!


 

  1. Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, H.E. Rowe, Springer Co. 2016
  2. Drugs in Pregnancy and Lactation, G. G. Briggs, Wolters Kluwer, 2017
  3. Drugs in Pregnancy and Lactation, G. G. Briggs, Lippincott Williams and Wilkins, 2014
  4. Drugs During Pregnancy and Lactation, C. Schaefer et al., Academic Press Inc, 2014
  5. Leki w ciąży i laktacji, Frieske K. Et al., MedPharm Polska, 2014
  6. Karmienie piersią w teorii i praktyce. Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A., Medycyna Praktyczna, Kraków 2012
  7. Breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs, World Health Organizations, Genewa, 2002 http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62435/1/55732.pdf
  8. Baza LactMed https://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2/f?./temp/~f9cQQ1:4
  9. Baza e-lactancia http://www.e-lactancia.org/breastfeeding/famotidine/product/