Enoksaparyna – Co to jest?

Enoksaparyna (sól sodowa enoksyparyny) to heparyna drobnocząsteczkowa o działaniu przeciwzakrzepowym.

Enoksaparyna – Jak działa?

Enoksyparyna poprzez aktywność przeciw czynnikowi Xa krzepnięcia krwi (anty-Xa), czynnikowi IIa krzepnięcia krwi (anty-IIa) i przeciw trombinie wykazuje działanie przeciwzakrzepowe. Działanie to jest również wynikiem oddziaływania tej substancji leczniczej na na inne czynniki krzepnięcia krwi takie jak czynnik VIIa, TFPI (czynnik tkankowy drogi krzepnięcia ang. Tissue Factor Pathway) i AWF (czynnik von Willebrand’a, ang. von Willebrand factor,). Ponadto substancja ta wykazuje działanie przeciwzapalne.

Enoksaparyna – Jakie są wskazania do jego stosowania?

Wskazaniem do stosowania enoksaparyny jest:

zapobieganie żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej
leczenie zakrzepicy żył głębokich
leczenie niestabilnej dławicy piersiowej
leczenie zawału mięśnia sercowego
zapobieganie tworzeniu się skrzepów w krążeniu pozaustrojowym podczas hemodializy

Enoksaparyna – Jakie działania niepożądane może powodować?

Podczas stosowania enoksaparyny może wystąpić:

krwawienie
trombocytopenia
reakcja miejscowa w miejscu podania: ból, krwiak, podrażnienie, rzadko twarde zapalne guzki oraz martwica skóry
reakcja alergiczna: pokrzywka, świąd, rumień, wysypka pęcherzowa oraz uogólnione reakcje alergiczne
zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych
hiperkaliemia
alergiczne zapalenie naczyń skóry

Enoksaparyna – Jakie leki ją zawierają?

Enoksaparyna to substancja czynna leku o nazwie Clexane® (dostępnego w różnych stężeniach). Lek ten wydawany jest na receptę i występuje w postaci roztworu do wstrzykiwań w specjalnie do tego opracowanych ampułkostrzykawkach.

Należy pamiętać, że stosowanie tego leku możliwe jest tylko i wyłącznie na zlecenie lekarza!

Enoksaparyna i karmienie piersią

enoksaparyna zaliczana była do kategorii L3 – leków prawdopodobnie bezpiecznych w czasie laktacji (wg kategorii ryzyka laktacyjnego Hale’a). Do kategorii L3 zaliczane są:

substancje lecznicze, dla których nie istnieją kontrolowane badania na grupie kobiet karmiących piersią, ale ryzyko niepożądanego działania leku u karmionego piersią dziecka jest możliwe
substancje lecznicze, dla których badania wykazały tylko minimalny niezagrażający efekt niepożądany
substancje lecznicze, które nie mają przeprowadzonych odpowiednich badań

Natomiast zgodnie z najnowszym wydaniem leksykonu “Medications and Mothers’ Milk” z 2017 roku, enoksaparyna zaliczana jest już do kategorii L2 – i do tej kategorii zaliczane są:

substancje lecznicze, które były stosowane u ograniczonej liczby matek i które na wykazały zwiększonego ryzyka wystąpienia działań niepożądanych u karmionych piersią dzieci
substancje lecznicze, dla których istnienie ryzyka szkodliwego wpływu na karmione piersią dziecko jest mało prawdopodobne

Wg e-lactancia.org, enoksaparyna klasyfikowana jest, jako lek zgodny/kompatybilny z karmieniem piersią, którego stosowanie niesie bardzo małe ryzyko dla dziecka karmionego piersią i dla procesu laktacji.

Co więcej Prof. Briggs i współautorzy najnowszego wydania (z maja 2017 roku) podręcznika “Drugs in Pregnancy and Lactation” określają enoksaparynę, jako kompatybilną z karmieniem piersią. Mianem kompatybilnych określają związki, które przenikają do mleka mamy w nieznacznych ilościach lub związki, których stosowanie w czasie laktacji nie stanowi ryzyka dla dziecka karmionego piersią.

Wg wytycznych American College of Chest Physicians, kobiety karmiące, które muszą stosować heparyny drobnocząsteczkowe ze względu na wskazania lekarskie, mogą kontynuować karmienie piersią w trakcie stosowania tego typu leków.

Wpływ na laktację

Wg dostępnych danych enoksaparyna nie wpływa na proces laktacji.

Przenikanie do mleka mamy

Enoksaparyna jest heparyną drobnocząsteczkową o dużej masie cząsteczkowej. Ze względu na to, prawdopodobieństwo jej przenikania do mleka mamy jest niskie. Bowiem tak duża masa cząsteczkowa to uniemożliwia. Niestety nie ma dokładnych danych na ten temat. Dostępne są wyniki badań dotyczących związku o podobnej budowie dalteparyny. Wykazano, że deltaparyna może przenikać do mleka mamy, niemniej jednak ilości, w jakich to następuje, są bardzo małe.

Wpływ na dziecko karmione piersią

Ograniczone dane wskazują, że niskie dawki enoksaparyny (do 40 mg/dobę) nie wpływają niekorzystnie na dziecko karmione piersią. W jednym badaniu 12 kobiet otrzymywało 20-40 mg/dobę enoxaparyny. U dzieci nie zaobserwowano i nie zgłoszono niekorzystnego odziaływania.

Karmienie piersią, przyjmowanie leków i obserwowanie dziecka

W przypadku stosowania enoksaparyny w czasie karmienia piersią należy bacznie obserwować dziecko i w przypadku zauważenia u dziecka: wysypki, wymiotów, krwi w moczu czy stolcu lub innych niepokojących objawów i zmian w jego dotychczasowym zachowaniu lub zwyczajach należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym i/lub pediatrą.

O innych zasadach bezpiecznego stosowania leków w czasie laktacji możecie przeczytać TU

Pamiętaj:

Stosowanie jakiegokolwiek leku w czasie laktacji powinno być skonsultowane z lekarzem!

Nie przyjmuj leków na własną rękę!

Powyższy post ma charakter informacyjny zgodny z aktualnym stanem wiedzy – nie jest poradą medyczną. Przed zastosowaniem każdego leku (szczególnie w czasie laktacji) należy skonsultować się z lekarzem, farmaceutą lub doradcą laktacyjnym. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za nieprawidłowe stosowanie preparatów leczniczych i skutki wynikające z takiego działania.

źródła:

Hale T.W., Medications & Mothers’ Milk, 2021
Hale T.W., Rowe H.E., Medications & Mothers’ Milk, 2019, Seventeen edition, Springer Publishing Company
http://www.e-lactancia.org/producto/557
http://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2/f?./temp/~s8k0ZW:1
Richter Ch., Sitzmann J., Lang P., H., Huch A., Huch R., Excretion of low molecular weight heparin in human milk. Br J Clin Pharmacol, 2001, 52, 708-710
Bates SM, Greer IA, Middeldorp S et al. VTE, thrombophilia, antithrombotic therapy, and pregnancy: Antithrombotic Therapy and Prevention of Thrombosis, 9th ed: American College of Chest Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines. Chest. 2012;141 (2 Suppl):e691S-736S.
Lothrop H., Sztuka karmienia piersią, Media Rodzina, Poznań 2009
MuB K. Karmienie piersią – poradnictwo i promocja, MedPharm Polska, Wrocław 2008
Korbut R., Olszanecki R., Wołkow P., Jawień J., Farmakologia, Wydawnictwa Lekarskie PZWL, Warszawa 2012
Kostowski W., Herman Z., Farmakologia – Podstawy farmakoterapii, Wydawnictwa Lekarskie PZWL, Warszawa 2005
Karta charakterystyki produktu leczniczego – Clexane®