zaktualizowano 18.11.2021
Amoksycylina jest antybiotykiem β-laktamowym, zaliczanym do aminopenicylin. Jest antybiotykiem o szerokim spektrum działania, zalecanym w przypadku zakażeń bakteryjnych: górnych i dolnych dróg oddechowych, zapaleń ucha środkowego, zakażeń układu moczowego, skóry i tkanek miękkich oraz innych.
Amoksycylina dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, jej biodostępność wynosi 89%. Stężenie maksymalne uzyskuje po 1-2h, szybko osiąga stężenie terapeutyczne w surowicy, tkance płucnej, oskrzelach, uchu, żółciu i moczu, przenika do łożyska i w niewielkich ilościach do mleka mamy.
Amoksycylina i karmienie piersią:
Amoksycylina zaliczana jest do kategorii L1 – wg leków najbezpieczniejszych w czasie laktacji (wg kategorii ryzyka laktacyjnego Hale’a). Do kategorii L1 zaliczane są substancje lecznicze:
- które były przyjmowane podczas laktacji przez dużą liczbę matek i nie zaobserwowano żadnego negatywnego ich wpływu na karmione piersią dzieci
- dla których przeprowadzono badania kontrolowane wśród matek karmiących piersią, i dla których te badania wykazały brak ryzyka wpływu na zdrowie dziecka ani odległego działania szkodliwego
- niedostępne drogą doustną dla dziecka
Ponadto Amoksycylina określana jest jako zgodna z karmieniem piersią, której stosowanie niesie bardzo małe ryzyko dla dziecka karmionego piersią i dla procesu laktacji.
Co więcej Amoksycylina przez Amerykańską Akademię Pediatrii określana jest jako kompatybilna z karmieniem piersią.
Światowa Organizacja Zdrowia określa Amoksycylinę jako kompatybilną z karmieniem piersią.
Ponadto Amoksycylina określana jest jako kompatybilna według klasyfikacji Briggsa.
Amoksycylina może przenikać do mleka mamy, ale następuje to w małych ilościach. Publikacje podają, że mniej niż 0,95% dawki leku, przyjętej przez mamę przenika do pokarmu – jest to ilość bardzo mała i mało prawdopodobne jest aby mogła wywierać niekorzystny efekt na karmione piersią dziecka. Co więcej taka ilość to jest mniej niż 0,5% dawki terapeutycznej podawanej dzieciom. Co prawda u niemowląt może dochodzić do zaburzeń flory jelitowej, wystąpienia wymiotów, biegunki czy wysypki. Niemniej jednak objawy te mają charakter raczej łagodny i nie ma potrzeby przerywania karmienia piersią czy całkowitego odstawiania dziecka od piersi. Dotychczas nie zaobserwowano i nie udokumentowano działań niepożądanych występujących u dziecka karmionego piersią, którego mama przyjmowała by tą substancję leczniczą.
Za bezpieczeństwem stosowania amoksycyliny w czasie karmienia piersią przemawia również fakt, powszechnego stosowania tego antybiotyku wśród dzieci.
Amoksycylina charakteryzuje się niskim wskaźniekiem M/O=0,014-0,043. Iloraz mleko/osocze to stosunek stężenia wolnej frakcji substancji leczniczej w mleku do jej stężenia we krwi mamy. Wskaźnik ten pozwala na oszacowanie tendencji do przenikania danej substancji do pokarmu. Uznaje się, że substancje lecznicze o ilorazie większym niż 1 wykazują zwiększoną tendencję do przenikania do pokarmu i osiągania tam większych niż we krwi mamy stężeń. Z kolei iloraz mniejszy niż 1 wskazuje, że substancja lecznicza w niewielkim stopniu przenika do mleka mamy. Dla amoksycyliny iloraz ten wynosi 0,04 – co świadczy o małej tendencji tego związku do przenikania do pokarmu. Niestety iloraz M/O nie wskazuje na dokładną ilość substancji jaka może przedostawać się do pokarmu kobiecego. Dlatego też opracowano inny parametr – względną dawkę dla niemowlęcia RID. Jest to wartość wyrażana w procentach i jest to ilość związku, jaką otrzymuje dziecko z mlekiem, w przeliczeniu na kilogram masy ciała, w przeliczeniu na dawkę leku (w przeliczeniu na kg masy ciała), jaką przyjmuje mama. Uznaje się, że lek jest bezpieczny, jeżeli wartość ta jest mniejsza niż 10%. Im mniejsza tym lepiej. RID dla Amoksycyliny wynosi 0,1-0,2%.
W przypadku stosowania amoksycyliny należy bacznie obserwować dziecko i w przypadku zaobserwowania: wymiotów, biegunki, wysypki lub innych niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
W przypadku stosowania amoksycyliny w czasie karmienia piersią należy jej przyjmowanie zsynchronizować z przystawianiem dziecka do piersi – lek należy przyjmować bezpośrednio po karmieniu. Wg niektórych autorów, w przypadku leków najbezpieczniejszych (czyli tych z kategorii L1) nie trzeba zachowywać przerwy pomiędzy przyjęciem leku a kolejnym karmieniem dziecka. Rzeczywiście Amoksycylina jest lekiem bezpiecznym w czasie karmienia piersią, ale jeżeli tylko jest taka możliwość warto zachować 2-godzinny odstęp od przyjęcia leku do kolejnego przystawienia dziecka do piersi. Ta przerwa wynika z faktu, że amoksycylina osiąga stężenie maksymalne w ciągu 1-2h od przyjęcia doustnego leku. Przyjmuje się, że właśnie w momencie najwyższego stężenia związku we krwi mamy, do pokarmu przechodzi go najwięcej – dlatego też zaleca się wtedy wstrzymanie z karmieniem piersią. Tak jak pisałam w przypadku Amoksycyliny nie jest to bezwzględnie wymagane.
Amoksycylina nie wpływa na proces laktacji.
Podsumowując – stosowanie amoksycyliny w czasie laktacji jest możliwe i jest bezpieczne po konsultacji z lekarzem, w rekomendowanych dawkach i przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności – więcej o zasadach bezpiecznego stosowania leków w okresie laktacji TU
O stosowaniu amoksycyliny i jednoczesnym karmieniu piersią decyduje lekarz!
Powyższy post ma charakter informacyjny zgodny z aktualnym stanem wiedzy – nie jest poradą medyczną.
Przed zastosowaniem każdego leku (szczególnie w czasie laktacji) należy skonsultować się z lekarzem, farmaceutą lub doradcą laktacyjnym.
Autorka nie ponosi odpowiedzialności za nieprawidłowe stosowanie preparatów leczniczych i skutki wynikające z takiego działania.
Bibliografia:
- Hale’s Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, Springer Publishing Co. 2021
- Hale’s Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, Springer Publishing Co. 2019
- Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, H.E. Rowe, Springer Co. 2016
- Drugs During Pregnancy and Lactation – Treatment Options and Risk Assessment, Richard K. Miller, Paul W. J. Peters, Christof Schaefer, Academic Press Inc, 2014
- Drugs in Pregnancy and Lactation, Gerald G Briggs, Lippincott Williams and Wilkins, 2014
- Leki w ciąży i laktacji, Frieske K., Morike K., Neumann G., Windorfer A., MedPharm Polska, 2014
- Karmienie piersią w teorii i praktyce. Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A., Medycyna Praktyczna, Kraków 2012
- The Transfer of Drugs and Other Chemicals Into Human Milk American Academy Of Pediatrics, Committee on Drugs, Pediatrics 2001, 108(3), 776-789
- The Transfer of Drugs and Therapeutics Into Human. Breast Milk: An Update on Selected Topics. Pediatrics, 2013, 132(3), e796-e809
- Breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs, World Health Organizations, Genewa, 2002
- LactMed https://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2/f?./temp/~5ht1gZ:1
- E-lactancia.org http://www.e–lactancia.org/producto/91