Kilka dni temu dostałam pytanie o pewien lek. Pytanie to nie dotyczyło działania tego konkretnego leku ani sposobu jego sposobu stosowania a jedynie terminu ważności. A dokładniej, osoba pisząca mail, pytała o lek X, którego termin ważności minął 2 lata temu!
Tak! Dobrze przeczytałaś/eś. Termin ważności leku, o który pani z maila pytała minął 2 lata temu. W związku z tym zapewne zastawiasz się o co dokładnie mogło chodzić w tym pytaniu/mailu.
Oto treść maila – cytuję: „Znalazłam w domowej apteczne lek X. Chciałabym go przyjąć ale termin ważności tego leku upłynął 31.01.2019. Na ile szacuje Pani skuteczność zawartej w leku X substancji po dwóch latach? Czy mocno spadła czy w ogóle? Bo to, że ja go wezmę, to jest pewne, bo przecież co może mi się stać po przeterminowanym leku ciekawi mnie tylko moc czy mocno spadła?”
No wiec moi Drodzy. Ja nie szacuję mocy tego czy innego leku po upływie 2 lat od terminu ważności. Bo tego nie da się oszacować. Szacować to można sobie wydatki na zakupy a nie moc przeterminowanego leku.
To co mogę z całym przekonaniem powiedzieć to to, że każdy lek ma ściśle określony przez producenta termin ważności. I nie jest on określony tylko dlatego, żeby było co napisać/nadrukować na opakowaniu. Jest on podawany w konkretnym celu. Bowiem termin ważności określa przydatność danego leku do użycia. Po upływie tego leku nie należy go stosować – bo może być to nieskuteczne i niebezpieczne.
- nieskuteczne, bo lek po upływie terminie ważności może stracić swoje właściwości lecznicze
- niebezpieczne, bo lek po upływie terminu ważności może zawierać związki, które mogą zaszkodzić pacjentowi
I w sumie mogłabym tu postawić kropkę, ale tego nie zrobię tylko dopiszę kilka najważniejszych informacji o terminie ważności leków
- Termin ważności leku to termin, w którym lek zachowuje swoje właściwości lecznicze. Termin ten określa producent. Każdy producent, wprowadzając lek do obrotu zobowiązany jest wykonać odpowiednie badania, które dokumentują w jakim czasie dany lek zachowuje swoje właściwości. Producent określając termin ważności deklaruje, że w tym okresie dany lek zawiera deklarowaną przez niego ilość substancji leczniczej i stosowanie tego leku zgodnie z zasadami zapewnia skuteczność leczniczą tego produktu. Dodatkowo termin ważności leku określa także czas w jakim dany produkt, przy odpowiednim jego przechowywaniu i stosowaniu, jest bezpieczny do stosowania. Producent deklaruje, że w tym czasie w produkcie leczniczym substancje w nim zawarte nie ulegną rozkładowi ani nie pojawią się inne związki, które mogłyby być niepotrzebne i/lub mogłyby zaszkodzić pacjentowi.
- Termin ważności jest nadrukowany/napisany na opakowaniu zewnętrznym każdego leku (czyli na pudełku tekturowym) i na opakowaniu bezpośrednim (czyli np.: na butelce, blistrze, tubce itp.). Termin ważności może być podany poprzez napisanie dnia, miesiąca i roku np.: 31.01.2021. takie oznaczenie wskazuje, że lek ten jest przydatny do użycia dokładnie do tej daty. Termin ważności może być także określony poprzez napisanie miesiąca i roku np.: 01.2021. Wtedy oznacza to, że termin ważności leku upływa z ostatnim dniem tego miesiąca.
- Czasem oprócz terminu ważności czasem podany jest jeszcze jeden termin – termin ważności leku po otwarciu. Termin ten zależy od trwałości danej postaci leku, jest określony przez producenta i może być różny dla różnych leków. Taki termin może być podany w różny sposób np.: „termin ważności po otwarciu – 6 miesięcy” albo „przygotowaną do użycia zawiesinę należy przechowywać w lodówce nie dłużej niż 7 dni”. Tego terminu należy przestrzegać i zwracać na niego szczególna uwagę. Aby się nie pomylić warto zawsze po otwarciu leku napisać datę otwarcia. Wtedy zminimalizuje się pomyłkę. Termin ważności leku po otwarciu często jest podawany w przypadku syropów, antybiotyków w postaci proszków do sporządzania zawiesin, kropli do oczu, leków recepturowych czy leków do nebulizacji.
- Jeżeli termin ważności leku minął to tego preparatu nie należy stosować, bo tak jak pisałam powyżej może to być nie tylko nieskuteczne ale także niebezpieczne. Jeżeli termin ważności leku minął należy go wyrzucić. Ale nie do kosza do śmieci tylko do specjalnego pojemnika, który często znajduje się w aptece. Ale o tym, gdzie wyrzucać przeterminowane leki napisze dokładniej w kolejnym poście.
Podsumowując, każdy lek ma ściśle określony przez producenta termin ważności. Termin ten określa czas w jakim dany lek może być stosowany. po upływie tego terminu leku nie należy stosować.