Ciąża trwa aż 9 miesięcy i w tym czasie może zdarzyć się wiele sytuacji, kiedy konieczne może być zastosowanie leku przeciwbólowego. Zapewne każda przyszła mama zadaje sobie wtedy pytania: Jakie zastosować leki przeciwbólowe w ciąży? Czy to jest bezpieczne? A może lepiej się przemęczyć? Który lek i w jakiej dawce wziąć? Oczywiście najlepiej wtedy poradzić się swojego lekarza prowadzącego – ale wiem z własnego doświadczenia, że często nie jest to takie proste:(.
Dlatego też dzisiaj podam kilka informacji na temat bezpieczeństwa stosowania najpopularniejszych leków przeciwbólowych (dostępnych bez recepty) – niemniej jednak – przed zażyciem jakiegokolwiek leku w ciąży należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym.
Leki przeciwbólowe dostępne bez recepty mogą zawierać między innymi:
- paracetamol (np.: Apap, Effferalgan, Panadol, Paracetamol)
- ibuprofen (np.: Ibum, Ibuprom, Ibupar, MIG)
- kwas acetylosalicylowy (np.: Aspiryn, Polopiryna S)
- metamizol (np.: Pyralgina, Re-algin)
PARACETAMOL (kat B – wg FDA lub kat A – wg ADEC)
Uznaje się, że paracetamol w dawkach terapeutycznych i przy krótkotrwałym stosowaniu jest bezpieczny w we wszystkich trzech trymestrach ciąży i jest preferowanym lekiem przeciwbólowym w ciąży.
W badaniach klinicznych wykazano, że stosowanie paracetamolu w ciąży nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wad rozwojowych. Co prawda istnieją doniesienia, że stosowanie paracetamolu w ciąży może wiązać się z występowaniem świstu wydechowego u dzieci lub może być związane z podwyższonym ryzykiem wytrzewienia wrodzonego ale dane te nie są jednoznaczne.
IBUPROFEN (kat B lub D (III trymestr) – wg FDA lub kat C – wg ADEC)
Ibuprofen zaliczany jest do kategorii B wg FDA (I i II trymestr ciąży) – niemniej jednak istnieją doniesienia, że NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne – do których zaliczany jest między innymi ibuprofen) mogą zaburzać proces implantacji, powodują wzrost ryzyka poronienia w I trymestrze ciąży oraz mogą wykazywać zwiększone działanie teratogenne – co prawda w przypadku tej ostatniej kwestii brak jest spójnych i jednoznacznych dowodów ale ja zalecałabym unikanie stosowania ibuprofenu w I trymestrze ciąży. Stosowanie ibuprofenu w II trymestrze ciąży jest bezpieczne w dawce do 600mg/dobę. Natomiast w III trymestrze ciąży nie należy podawać ibuprofenu (jak również innych NLPZ), ponieważ mogą one przedłużać okres porodu, zmniejszać ilość płynu owodniowego, zwiększać ryzyko przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego – przewodu Bottala oraz powodować nadciśnienie płucne. Co więcej wykazano, że ibuprofen zwiększa ryzyko wytrzewienia wrodzonego.
KWAS ACETYLOSALICYLOWY (kat D – wg FDA kat C – wg ADEC)
W czasie ciąży nie zaleca się stosowania leków zawierających kwas acetylosalicylowy. Dostępne są liczne wyniki badań, w których wykazano, że kwas acetylosalicylowy może:
- zwiększać ryzyko wytrzewiania wrodzonego
- zwiększać ryzyko krwawień
- zwiększać ryzyko wad serca i rozszczepu podniebienia
- wydłużać czas porodu
- zwiększać ryzyko przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego – przewodu Bottala
Ponadto wykazano, że stosowanie dużych dawek kwasu acetylosalicylowgo może wiązać się z wyższą śmiertelnością okołoporodową, wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu dziecka i działaniem teratogennym.
METAMIZOL
Brak jest dowodów na bezpieczeństwo stosowania w czasie ciąży leków zawierających metamizol. Ograniczone dane wskazują na związek pomiędzy przyjmowaniem metamizolu a występowaniem guza Wilmsa u dzieci (złośliwego nowotworu nerki u dzieci) oraz ryzykiem przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego – przewodu Bottala. Warto tu zaznaczyć, że metamizol ze względu na liczne działania niepożądane (np. agranulocytoza) nie jest dopuszczony do obrotu w Stanach Zjednoczonych, w Kanadzie i w wielu krajach europejskich – u nas w Polsce jest obecny na rynku. Ale ze względu na ograniczone dane nie powinno się stosować metamizolu w ciąży. A ponieważ na rynku znajdują się inne leki przeciwbólowe o dobrze zbadanym profilu korzyści i ryzyka stosowania w czasie ciąży lepiej wybrać te inne – np: paracetamol.
podsumowując:
zdjęcie: http://pixabay.com/
źródła: 1. Frieskie K., Morike K., Neumann G., Windorfer A., „Leki w ciąży i laktacji – Przewodnik dla lekarzy i farmaceutów”, MedPharm Polska, 2014 2. Korbut R. Olszanecki R., Wołkow P., Jawień J., Farmakologia, PZWL, Warszawa 2012 3. Paul Rutter , „Opieka farmaceutyczna. Objawy, rozpoznanie i leczenie”, wyd. Elsevier Urban&Partner, Wrocław, 2014 4. Kostowski W., Herman Z. S. Farmakologia – podstawy farmakoterapii, PZWL, Warszawa 2005, 5. Wencka B. Leki stosowane w ciąży, TERAPIA, nr 5 z. 2 (257) maj 2011, s 73-81, 6. Szałek E., Grześkowiak E., Bezpieczeństwo farmakoterapii w okresie ciąży. Farmacja współczesna, 2008, 1, 109-115, 7. Leda L. Ramoz, and Nima M. Patel-Shori, Recent Changes in Pregnancy and Lactation Labeling: Retirement of Risk Categories, Pharmacotherapy 2014:34(4) 389-395, DOI 10.1002/phar.f385 8. Rebordosa C, Kogevinas M, Bech BH, Srensen HT, Olsen J. Use of acetaminophen during pregnancy and risk of adverse pregnancy outcomes. Int J Epidemiol 2009;38(3);706-714 doi: 10.1093/ije/dyp151. Epub 2009 Mar 30. 9. James AH, Brancazio LR, Price T. Aspirin and reproductive outcomes. Obstet Gynecol Surv 2008;63(1):49-57. 10. Koren G, Florescu A, Costei AM, Boskovic R, Moretti ME. Nonsteroidal antiinflammatory drugs during third trimester and the risk of premature closure of the ductus arteriosus: a meta-analysis. Ann Pharmacother 2006;40(5):824-829.
Opublikowano: 12 kwi 2015 o 23:34