Jak prawidłowo radzić sobie z pęcherzami na stopach?

Pęcherze na stopach są częstą dolegliwością dotykającą praktycznie każdego z nas. Bolą, utrudniają chodzenie, pogarszają komfort życia a dodatkowo nieestetycznie wyglądają. Mimo tego są często bagatelizowane, lekceważone i sprowadzane do postawy – jakoś to będzie, samo przejdzie. A jest to błędne postępowanie, bo nie dość, że pęcherze bolą, obniżają komfort codziennego życia to dodatkowo nieprawidłowo i niewłaściwie pielęgnowane mogą ulec zakażeniu i powstawaniu poważniejszych problemów ze skórą stóp. Dlatego tak bardzo ważne jest odpowiednie zapobieganie pojawieniu się pęcherzy oraz właściwe postępowanie, które sprawi, że szybciej i łatwiej zagoją się one, jeżeli już się pojawią.

W takim razie jak prawidłowo radzić sobie z pęcherzami na stopach? O tym poniżej.

Jak powstają pęcherze na stopach?

Pęcherze na stopach powstają wtedy, kiedy pod wpływem ucisku i tarcia pomiędzy skórą a tkaniną (skarpetką lub butem), pod jedną z warstw skóry tworzy się przestrzeń, która wypełnia się płynem surowiczym.   

Każdy pęcherz zasadniczo powstaje bardzo podobnie. W pierwszym etapie, występuje ucisk buta na stopę. Jeżeli w porę nie zareagujemy, to wraz z upływem czasu ucisk ten zwiększy się a podczas poruszania i chodzenia do ucisku dojdzie także tarcie, które może być potęgowane przez wilgoć, przy spoconych stopach lub podczas upałów. W wyniku ucisku, tarcia i wilgoci dochodzi wówczas do rozdzielania warstw skóry i pod wierzchnią warstwą skóry tworzy się jama, która wypełnia się płynem surowiczym. W ten sposób powstaje kopułka pęcherza, której zadaniem jest ochrona głębszych warstw skóry przed uszkodzeniem. Gdy ucisk i tarcie nie ustąpi, pęcherz ulega przerwaniu i powstaje otwarta rana. Z czasem rana ta wysycha i tworzy się strup. Który po kilku dniach odpada. Proces powstawania i gojenia się pęcherza trwa około 7 dni. Ale jeżeli pęcherz nie jest prawidłowo pielęgnowany i leczony to wówczas może dojść do nadkażenia i infekcji. Wówczas taka zmiana może goić się dużo dłużej i może być początkiem większego problemu ze stopami.

Kiedy najczęściej powstają pęcherze na stopach?

Pęcherze na stopach mogą powstawać w bardzo wielu różnych sytuacjach. Najczęściej powstają podczas długotrwałego i intensywnego wysiłku fizycznego, podczas ćwiczeń, treningów, biegania, uprawiania sportów czy podczas wędrówek i spacerów. Wtedy ze względu na tarcie obuwia o pietę bardzo łatwo i szybko dochodzi do powstawania pęcherzy na stopach. Jest to dodatkowo potęgowane wilgocią, czyli spoconymi stopami, podczas zwiększonego wysiłku czy w czasie upałów.

Oprócz tego pęcherze mogą powstawać podczas noszenia niewygodnych i źle dopasowanych butów – np.: butów na wysokim obcasie, sandałów z cienkimi paskami, butów za dużych, za małych, za wąskich czy za ciasnych.

Ponadto pęcherze mogą powstawać przy sezonowej zmianie obuwia na nowe. Wtedy takie nowe, „nierozchodzone” buty częściej powodują ucisk, tarcie i w rezultacie powstawanie pęcherzy.

Do powstawania pęcherzy często także dochodzi wtedy, kiedy jest źle dopasowana skarpetka, która roluje się i dodatkowo zwiększa ryzyko ucisku stopy podczas chodzenia czy uprawiania sportu. Ryzyko powstawania pęcherzy jest także większe, jeżeli skarpetka jest wyprodukowana ze sztucznych materiałów, bowiem sprzyja to poceniu się stóp i powstawaniu wilgotnego środowiska. A to już szybka droga do pojawienia się pęcherzy na stopach.

Jak zapobiegać powstawaniu pęcherzy?

Tak jak we wszystkim tak i w przypadku pęcherzy najlepiej zastosować profilaktykę i zabezpieczyć skórę stóp przed powstaniem pęcherzy niż potem się z nimi męczyć i cierpieć. 

W profilaktyce powstawania pęcherzy niezwykle ważne jest:

• obuwie – odpowiednie, wygodne, dobrze dopasowane, wykonane z naturalnych materiałów
• skarpetki – dopasowane, wykonane z naturalnych materiałów, zmieniane w czasie aktywnego wypoczynku lub uprawiania sportów
• utrzymywanie stóp w czystości i suchości
• zastosowanie odpowiednich i właściwych plastrów, które zapobiegną powstawaniu pęcherzy i ochronią skórę stóp

Jakie plastry zabezpieczą skórę przed powstaniem pęcherzy?

Na rynku dostępnych jest bardzo wiele rodzajów plastrów – m.in. plastry z opatrunkiem, plastry hydrokoloidowe czy hydrożelowe. To, że mamy tak duży ich wybór nie oznacza, że każdy z tych plastrów nadaje się dla każdego i w każdej sytuacji i każdy z nich ochroni skórę stóp przed pojawieniem się pęcherza. Jeżeli już decydujemy się na zakup plastra niech będzie on dobrany odpowiednio do problemu czy naszych potrzeb i oczekiwań. W związku z tym, jeżeli chcemy zabezpieczyć skórę stóp przed powstaniem pęcherzy wybierzmy i zastosujmy plastry z technologią hydrokoloidową. Takie produkty charakteryzują się silnym przyleganiem całą powierzchnią plastra do stopy. Tym samym zmniejszają ucisk, tarcie i ból, co w konsekwencji zabezpiecza przed oddzieleniem się warstwy wierzchniej skóry i powstawaniem pęcherza. Taki plaster dobrze zastosować jeszcze przed pojawieniem się ucisku lub zaraz po pierwszych objawach ucisku, tarcia czy bólu. Ważne, aby rodzaj plastra dobierać do tej części stopy, którą chcemy ochronić i która jest najbardziej narażona na pęcherze.

Co zrobić, jeśli pojawi się pęcherz na stopie?

Niestety czasem zdarza się, że pęcherze na stopach pojawią się. Co wtedy należy zrobić? Przede wszystkim, jeżeli czujemy na stopie ucisk, ból i tarcie to jak najszybciej powinniśmy zdjąć buty i zastosować plaster hydrokoloidowy, tak aby zabezpieczyć skórę przed powstaniem pęcherza. Jeżeli natomiast nie mamy przy sobie plastra, lub gdy pęcherz już się pojawił to powinniśmy zdjąć buty tak aby nie pogłębiać problemu i nie doprowadzić do powstania większego pęcherza lub jego przerwania. Warto pamiętać, że kopułka pęcherza, która powstaje ma za zadanie ochronić głębsze warstwy skóry przed uszkodzeniem. Dlatego też pęcherza nie należy przekuwać, przecinać lub odrywać.

Powstały pęcherz należy oczyścić – pod bieżącą wodą lub zdezynfekować środkiem do odkażania ran, osuszyć a następnie przykleić na niego właściwy i odpowiedni plaster, który nie tylko zapobiegnie powiększaniu się pęcherza, ale także zmniejszy ból oraz pomoże w zagojeniu skóry.

Jakie plastry stosować na pęcherze na stopach?

Na rynku dostępnych jest bardzo wiele plastrów na pęcherze. Różnią się pomiędzy sobą wieloma parametrami, wielkością, przeznaczeniem oraz zastosowaną technologią. Tutaj warto na chwilę zatrzymać się przy metodzie leczenia ran w oparciu o wilgotne środowisko. Taka metoda sprzyja gojeniu się ran, skraca czas leczenia, zapobiega powstawaniu blizny bowiem w środowisku wilgotnym nie powstaje strup. Taka technologia dobrze sprawdza się podczas leczenia pęcherzy.

Dlatego też w przypadku pojawiania się pęcherza warto wybrać i zastosować plastry z technologią hydrożelową. Takie plastry składają się z 2 zasadniczych części – z foli poliuretanowej, która znajduje się na zewnątrz plastra i odpowiada za prawidłowe i niezawodne utrzymanie plastra w miejscu i z części zasadniczej plastra – czyli hydrożelowych opatrunków.

Co więcej plaster taki nie przykleja się do rany czy fragmentów pęcherza, dzięki czemu nie ma ryzyka bólu i dodatkowych uszkodzeń podczas zdejmowania i zmiany plastra. Dodatkowo dzięki silnej foli poliuretanowej plaster mocno przylega do skóry na około pęcherza co sprawia, że utrzymuje się on przez dłuższy czas w miejscu a ponadto jest łatwy i bezbolesny w usunięciu. I co istotne można go nosić przez kilka dni (ale nie dłużej niż 5 dni) do czasu, gdy sam się odklei lub warstwa żelowa nasiąknie.

Jak prawidłowo stosować plastry na pęcherze na stopach?

Niezwykle ważne i istotne w leczeniu pęcherzy na stopach jest zastosowanie właściwych plastrów oraz ich odpowiednie założenie. Przede wszystkim skóra stopy powinna być oczyszczona i osuszona – najlepiej pod bieżącą wodą i/lub za pomocą środka do oczyszczania ran. Skóra powinna być także pozbawiona wszelkich substancji tłustych – olejków, kremów czy maści. Dopiero na taką skórę można nakleić plaster. Plaster przykłada się częścią z opatrunkiem hydrożelowym do pęcherza i następnie przykleja się zewnętrzną warstwę plastra do skóry naokoło. Przyklejony do stopy plaster hydrożelowy może pozostać tam do czasu, gdy sam odpadnie – ale nie dłużej niż 5 dni. Chyba, że sam się odklei, zabrudzi lub przyklei się do skarpetki. Usunąć go także należy wtedy, kiedy żelowy opatrunek nasiąknie.

Podczas zmiany lub usuwania plastra należy go delikatnie rozciągnąć w kierunku równoległym do skóry, co ważne nie należy do ciągnąć w górę. Jeżeli zachodzi taka potrzeba, czyli jeżeli pęcherz jeszcze się nie zagoił to należy ponownie oczyścić ranę i założyć nowy plaster.

Takie odpowiednie postępowanie zapewni stopom a właściwie miejscu z pęcherzem odpowiednie warunki do gojenia się pęcherza, zmniejszy ucisk, tarcie i ból oraz poprawi komfort codziennego funkcjonowania.

Kiedy trzeba udać się do lekarza?

Zazwyczaj, jeżeli pęcherz jest prawidłowo pielęgnowany, czyli jest odpowiednio oczyszczony i zabezpieczony właściwym plastrem, to goi się samoistnie w przeciągu 7 dni. Niestety czasem, szczególnie wtedy, gdy pęcherz nie jest właściwie pielęgnowany, skóra może ulec nadkażeniu i proces gojenia się może się wydłużać a czasem nawet konieczna może być wizyta u lekarza.

Wizytę u lekarza warto rozważyć, gdy:

• pęcherz goi się dłużej niż 7 dni i dolegliwości bólowe nie ustępują a wręcz nasilają się
• stan skóry wokół pęcherza może wskazywać na infekcję np. pojawi się większy niż dotychczas obrzęk, zaczerwienienie, wzrost temperatury ciała/skóry wokół pęcherza, nasilenie bólu czy obecność ropy
• pacjent choruje na cukrzycę i zauważył u siebie na stopie pęcherze – wtedy powinien skonsultować się z lekarzem

Jak prawidłowo radzić sobie z pęcherzami na stopach? – krótkie podsumowanie

Pęcherze na stopach nie tylko nie wyglądają estetycznie, ale są też dolegliwością, która boli i utrudnia normalne funkcjonowanie. Dlatego też warto im zapobiegać, a jeżeli już się pojawią warto o nie właściwie zadbać.

Oto 3 podstawowe rady jak prawidłowo radzić sobie z pęcherzami na stopach:

1. Zapobiegaj powstawaniu pęcherzy
   • noś odpowiednie i wygodne obuwie,
   • wybieraj skarpetki bezszwowe, dobrze dopasowane i wykonane z naturalnych materiałów
   • dbaj o suchość i czystość stóp – często, szczególnie podczas aktywnego wypoczynku i wysiłku zmieniaj skarpetki na czyste i suche
   • stosuj plastry hydrokoloidowe zapobiegające powstawaniu pęcherzy
2. Reaguj szybko – jeśli tylko poczujesz ucisk, ból czy tarcie na stopie natychmiast zdejmij buty i sprawdź stan skóry. Jeżeli pojawiło się zaczerwienienie zastosuj jak najszybciej plaster hydrokoloidowy aby zmniejszyć ryzyko powstania pęcherza i pojawienia się większych uszkodzeń.
3. Lecz prawidłowo – jeżeli pęcherz powstał to niezwykle ważne jest właściwe leczenie:
   • oczyść i zdezynfekuj skórę
   • nalej plaster hydrożelowy
   • systematycznie kontroluj stan pęcherza i stopień jego gojenia się
   • w razie konieczności naklej kolejny plaster
   • jeśli sytuacja tego wymaga skonsultuj się z lekarzem

Podsumowując, problem pęcherzy jest dość powszechnym problemem dotykającym każdego z nas. Niestety często jest to problem bagatelizowany, umniejszany i sprowadzany niejako do postawy – jakoś to będzie, samo przejdzie. A jest to błędne postępowanie, bo nie dość, że pęcherze bolą, pogarszają komfort codziennego życia to dodatkowo nieprawidłowo i niewłaściwie pielęgnowane mogą ulec zakażeniu i powstawaniu poważniejszych problemów ze skórą stóp. Dlatego tak bardzo ważne jest odpowiednie postępowanie, z jednej strony profilaktyczne, które zapobiegnie powstawaniu pęcherzy, a z drugiej strony lecznicze, które sprawi, że pęcherz, który się pojawił jak najszybciej się wygoi. Pomocne w tym będą plastry, dopasowane do sytuacji, które z jednej strony ochronią powstały pęcherz, z drugiej strony zapewnią odpowiednie warunki do jego gojenia a z trzeciej strony zmniejszą ucisk, ból i poprawią komfort chodzenia i codziennego funkcjonowania.

Artykuł powstał we współpracy z marką Salvequick, producentem plastrów Salveguick Blister Prevention i Blister Rescue www.plastrynapecherze.pl