zaktualizowano: 2.10.2018r

Ibuprofen – co to jest?

Ibuprofen to substancja lecznicza o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym.

Ibuprofen – jak działa?

Ibuprofen (podobnie jak inne NLPZ – niesteroidowe leki przeciwzapalne) hamuje aktywność enzymu zwanego cyklooksygenazą i tym samym hamuje powstawanie prostaglandyn a w związku z tym wykazuje działanie:

przeciwbólowe – poprzez hamowanie aktywność cyklooksygenazy, hamuje powstawanie prostaglandyn i ich wpływ „pobudzający/drażniący/uczulający” na zakończenia bólowe oraz ich wpływ na przewodzenie bodźców bólowych w rdzeniu kręgowym i w ośrodkowym układzie nerwowym
przeciwgorączkowe – poprzez hamowanie powstawania prostaglandyny w ośrodku termoregulacji w podwzgórzu
przeciwzapalne – poprzez hamowanie aktywności cyklooksygenazy hamuje powstawanie prostaglandyn prozapalnych w miejscu stanu zapalnego
hamujące agregację płytek krwi ale działanie to jest słabsze niż działanie kwasu acetylosalicylowego

Ibuprofen – jakie są wskazania do jego stosowania?

Bóle o różnej etiologii, o małym i średnim nasileniu:
- Bóle głowy (migrenowy, napięciowy)
- Bóle zębów
- Bóle mięśniowy
- Bóle kostne i stawowe
- Bóle menstruacyjne
Gorączka
Jako lek przeciwzapalny i przeciwbólowy w
- Reumatoidalnym zapaleniu stawów
- Chorobie zwyrodnieniowej stawów obwodowych i kręgosłupa
- Innych chorobach reumatycznych
Leczenie stanów pourazowych, przeciążeniowych i zapalnych: ścięgien, więzadeł, mięśni, torebek stawowych, kaletek maziowych i pochewek ścięgnistych

Ibuprofen – działania niepożądane

Możliwe działania niepożądane:

Ze strony przewodu pokarmowego – nudności, wymioty, zgaga, niestrawność, wzdęcia, biegunka, zaparcia, bóle w nadbrzuszu, zaburzenia odczuwania smaku, krwawienia z przewodu pokarmowego, uszkodzenie błony śluzowej żołądka,
Ze strony układu oddechowego – duszność, zaostrzenie astmy oskrzelowej
Ze strony układu krwionośnego – nadciśnienie, zaburzenia krzepnięcia, małopłytkowość, niedokrwistość hemolityczna,
Odczyny alergiczne – skórne reakcje alergiczne, świąd, pokrzywka, wysypka, nieżyt nosa, astma oskrzelowa,
Bóle i zawroty głowy, szum w uszach, senność, bezsenność, osłabienie, zmęczenie, zaburzenia widzenia, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
Nadpobudliwość
Upośledzenie czynności nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek
Zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (AST i ALT)
Zatrzymanie sodu i wody w organizmie
Upośledzenie owulacji
Upośledzenie czynności skurczowej macicy

Przykłady leków zawierających ibuprofen

Ibuprofen jest substancją czynną między innymi w następujących produktach jednoskładnikowych: Ibalgin, Ibum, Ibuprom, Ibumax, Ibupar, Ibuprofen, MIG, Nurofen, Ifenin i in.

Ibuprofen jest także składnikiem wielu preparatów złożonych np: Modafen, Metafen, Acatar Zatoki, Ibum Grip, Ibum Zatoki, Ibuprom Zatoki, Nurofen Ultima, Nurofen Plus i in.

Należy zwracać szczególną uwagę na skład przyjmowanych produktów leczniczych – dwa leki o różnych nazwach handlowych mogą zawierać tą sama substancję leczniczą i przyjęcie obu, (mimo, że w przekonaniu pacjenta obu różnych leków) prowadzi do przyjęcia zwiększonej dawki substancji leczniczej, co może prowadzić do wystąpienia działań niepożądanych.

Więcej informacji o ibuprofenie (w szczególności – przeciwwskazania, środki ostrożności i interakcje) znajdziecie w moim wpisie IBUPROFEN

Ibuprofen i karmienie piersią

Ibuprofen zaliczany jest do kategorii L1 – leków najbezpieczniejszych w czasie laktacji (wg kategorii ryzyka laktacyjnego Prof. Hale’a). Do kategorii L1 zaliczane są:

leki, które były przyjmowane podczas laktacji przez dużą liczbę matek i nie zaobserwowano żadnego negatywnego ich wpływu na karmione piersią dzieci
leki, dla których przeprowadzono badania kontrolowane wśród matek karmiących piersią, i dla których te badania wykazały brak ryzyka wpływu na zdrowie dziecka ani odległego działania szkodliwego
leki, niedostępne drogą doustną dla dziecka

Prof. Hale’a wskazuje, że dla ibuprofenu dostępne są obszerne badania wskazujące na bezpieczeństwo stosowania tej substancji leczniczej w czasie laktacji.

Wg najnowszego opracowania „Drugs in Pregnancy and Lactation” Prof. Briggs’a (z maja 2017 roku) ibuprofen określany jest jako kompatybilny z karmieniem piersią. Do tej kategorii zaliczane są substancje lecznicze, które przenikają do mleka mamy w nieznacznych ilościach i/lub związki, których stosowanie w czasie laktacji nie stanowi ryzyka dla dziecka karmionego piersią.

Ibuprofen zaliczany jest do kategorii VERY LOW RISK wg portalu e-lactancia.org. Do tej kategorii zaliczane są substancje lecznicze określane jako kompatybilne z karmieniem piersią, których stosowanie nie stanowi ryzyka dla dziecka karmionego piersią i dla procesu laktacji. Przynależność substancji leczniczych do tej kategorii została określona na podstawie publikacji naukowych a stosowanie tych związków jest bezpieczne.

WHO klasyfikuje ibuprofen do leków kompatybilnych z karmieniem piersią.

American Academy of Pediatrics ibuprofen uznawany jest za zgodny/kompatybilny z karmieniem piersią. A jego stosowanie nie stanowi ryzyka dla procesu laktacji ani dla zdrowia dziecka karmionego piersią.

Wpływ na laktację

Wg dostępnych danych ibuprofen nie wpływa na proces laktacji.

Przenikanie do mleka mamy

Ibuprofen może przenikać do mleka mamy. Niemniej jednak wykazano, że ilości ibuprofenu, jakie mogą przenikać do mleka i w nim się są niskie i uznaje się, że są zbyt małe, aby mogły być szkodliwe dla dziecka.

Warto zaznaczyć, że ibuprofen wiąże się z białkami osocza w 99% – a im wyższy stopień wiązania się substancji leczniczej z białkami tym mniejsze prawdopodobieństwo przenikania związku do pokarmu kobiecego.

O stopniu przenikania związku do mleka mamy, a dokładniej o tendencji do takiego przenikania świadczy współczynnik/parametr M/O. Współczynnik mleko/osocze tostosunek stężenia wolnej frakcji substancji leczniczej w mleku mamy do jej stężenia w surowicy. Wskaźnik ten daje informacje o zwiększonym lub zmniejszonym stężeniu substancji w mleku w porównaniu z osoczem/surowicą, pozwala tylko na oszacowanie tendencji do przenikania do mleka mamy. Uznaje się, że substancje lecznicze o wartości M/O większej niż 1-5 wykazują tendencję do przenikania do mleka mamy i osiągania tam większych niż we krwi mamy stężeń. Z kolei wartość M/O mniejsza niż 1 wskazuje, że substancja lecznicza w niewielkim stopniu przenika do mleka mamy. Dla ibuprofenu wskaźnik M/O wynosi 0,01 i świadczy o zmniejszonej tendencji substancji leczniczej do przenikania do pokarmu kobiecego.

Co istotne jedną z wartości/danych, które bierze się pod uwagę oceniając bezpieczeństwo stosowania leków w czasie laktacji jest Relative Infant Dose – jest to wartość wyrażana w procentach i jest to ilość leku, jaką otrzymuje dziecko z mlekiem, w przeliczeniu na dawkę leku, jaką przyjmuje mama (w przeliczeniu na masę ciała). Uznaje się, że lek jest stosunkowo bezpieczny, jeżeli ta wartość jest mniejsza niż 10% – im mniejsza tym lek jest bezpieczniejszy. Dla ibuprofenu wartość RID=0,04-0,15% (wg e-lactancja.org).

Wpływ na dziecko karmione piersią

Dotychczas nie wykazano, nie zgłoszono ani nie zarejestrowano niekorzystnego wpływu ibuprofenu, przyjmowanego przez mamę, na zdrowie dziecka.

Karmienie a przyjmowanie leku

Stosując lek w czasie laktacji należy zsynchronizować czas jego przyjmowania z karmieniem piersią. Najlepiej lek przyjmować bezpośrednio po karmieniu piersią przed najdłuższą przerwą. Najwięcej leku przenika do mleka mamy w momencie, kiedy osiąga on maksymalne stężenie w surowicy matki. Wówczas należy ograniczyć przystawianie dziecka do piersi, aby ograniczyć ilość leku przyjmowaną wraz z pokarmem przez dziecko a co za tym idzie zminimalizować ewentualne ryzyko niekorzystnego wpływu leku na zdrowie dziecka.

Ibuprofen maksymalne stężenie w krwi mamy osiąga w czasie od 1 do 2 godzin po przyjęcia leku – wtedy należy ograniczyć karmienie piersią.

Karmienie piersią, przyjmowanie leków i obserwowanie dziecka

W przypadku stosowania ibuprofenu w czasie karmienia piersią należy bacznie obserwować dziecko i w przypadku zauważenia u dziecka: biegunki, wysypki lub innych niepokojących objawów i zmian w jego dotychczasowym zachowaniu lub zwyczajach należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym i/lub pediatrą.

O innych zasadach bezpiecznego stosowania leków w czasie laktacji możecie przeczytać TU

Ibuprofen w czasie karmienia piersią – podsumowanie

Ibuprofen

jest bezpiecznym i preferowanym

lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym

w czasie karmienia piersią.

Pamiętaj:

Stosowanie jakiegokolwiek leku w czasie laktacji powinno być skonsultowane z lekarzem!

Nie przyjmuj leków na własną rękę!

Powyższy post ma charakter informacyjny zgodny z aktualnym stanem wiedzy. Przed zastosowaniem każdego leku (szczególnie w czasie laktacji) należy skonsultować się z lekarzem, farmaceutą lub doradcą laktacyjnym. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za nieprawidłowe stosowanie preparatów leczniczych i skutki wynikające z takiego działania.

źródła:

Hale’s Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, Springer Publishing Company, 2019
Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, H.E. Rowe, Springer Co. 2016
Drugs in Pregnancy and Lactation, G. G. Briggs, Wolters Kluwer, 2017
Hale T.W., Rowe H.E., Medications & Mothers’ Milk, 2014, Sixteen edition, Hale Publishing
Frieske K., Morike K., Neuman., Windorfer A., Leki w ciąży i laktacji. MedPharm Polska, Wrocław 2014
Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A., Karmienie piersią w teorii i praktyce. Medycyna Praktyczna, Kraków 2012
Lothrop H., Sztuka karmienia piersią, Media Rodzina, Poznań 2009
MuB K. Karmienie piersią – poradnictwo i promocja, MedPharm Polska, Wrocław 2008
The Transfer of Drugs and Other Chemicals Into Human Milk, AAP, Committee on Drugs, Pediatrics 2001, 108(3), 776-789
Karmienie piersią w teorii i praktyce. Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A., Medycyna Praktyczna, Kraków 2012
Breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs, World Health Organizations, Genewa, 2002http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62435/1/55732.pdf
http://www.e-lactancia.org/producto/1178
http://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2/f?./temp/~BeYdWc:1

Opublikowano: 18 lut 2016 o 10:06