Pamiętam z dzieciństwa specyficzny smak mleka z masłem, miodem i z czosnkiem podawany przez moją Mamę w czasie przeziębienia – A Wy pamiętacie?
Ja swoim dzieciom serwuję inny specyfik – syrop z czosnkiem, miodem i z cytryną. Dlaczego? Bo wierzę w cudowną moc czosnku i związków w nim zawartych a co bardzo ważne moja wiara poparta jest silnymi dowodami naukowymi – o których napiszę poniżej:)
Cebula czosnku (Allii sativi bulbus)
Surowcem farmaceutycznym są świeże lub wysuszone cebule czosnku pospolitego (Allium sativum) z rodziny Liliaceae – liliowate.
Dlaczego cebula skoro mówimy/piszemy o czosnku?
Nazwa cebula (w przypadku czosnku pospolitego) odnosi się do łodygi, która wykształca się postaci charakterystycznej główki – cebuli, która składa się z 4-12 cebulek (zwanych ząbkami). Główka ma kształt kulisty, lekko spłaszczony o średnicy 1,5-6 cm. Ząbki są kanciaste o zewnętrznej części wypukłej a wewnętrznej wklęsłej.
MEDYCYNA LUDOWA
Czosnek stosowany był od bardzo dawna w medycynie ludowej do leczenia chorób zakaźnych, ran i owrzodzeń. Pierwsze wzmianki o czosnku i jego leczniczych właściwościach i zastosowaniach znajdują się już w staroegipskim papirusie medycznym – Papirusie Ebersa z ok. 1550 r.p.n.e. Zawiera on opis 22 preparatów leczniczych na bazie czosnku. Tradycja stosowania tych preparatów przetrwała wieki i pojawia się w pismach „ojca medycyny” – Hipokratesa, który polecał czosnek w schorzeniach układu pokarmowego. Z kolei Dioskurides pisał, że „czosnek jedzony wypędza tasiemca i pędzi mocz” – cokolwiek to znaczy:) Arabowie wierzyli, że czosnek uodparnia na wszelkie zatrucia i trucizny, a na pustyni chroni przed pragnieniem. W Egipcie sok z czosnku stosowany był do pozbycia się robaków i tasiemców z przewodu pokarmowego. W średniowieczu czosnek był jednym z głównych sposobów ochrony przed epidemią i walki z nią. W okresie zarazy ludzie nacierali nim ciała lub nosili jako amulety, oprócz tego był zawieszany nad wejściem do chat. Czosnek był również stosowany w przypadku ukąszeń przez owady, w chorobach płuc i górnych dróg oddechowych, zakażeń przewodu pokarmowego i skóry. Był również skuteczny w leczeniu kanałów korzeniowych zębów i w zapaleniu ozębnej.
SKŁAD CHEMICZNY CZOSNKU:
- Woda
- Węglowodany
- Białka
- Wolne aminokwasy np.: cysteina, arginina, metionina, treonina, kwas glutaminowy, kwas asparaginowy
- Enzymy np.: allinaza, arginaza, mirozynaza, peroksydaza, tyrozynaza, deoksyrybonukleaza, γ-glutamylotranspeptydaza, katalaza, dysmutaza ponadtlenkowa, inwertaza, heksokinaza, lipaza, lizozym
- Organiczne związki siarki
- Antocyjany
- Flawonoidy
- Fitosterole
- Skordyniny A, A1, A3, B1, B2, B3, Cb
- Olejek eteryczny
- Składniki mineralne – potas, wapń, fosfor, glin, sód, magnez, żelazo, cynk, chrom, miedź, mangan, jod, selen
- Witaminy – A, B1, B2, B3 (PP), C, allitiamina (połączenie witaminy B1 z allicyną)
Spośród związków obecnych w czosnku na uwagę zasługują organiczne związki siarki bo to przede wszystkim one odpowiadają za smak, zapach i właściwości czosnku. Wśród ważniejszych związków czosnku wymienić należy allinę (sulfotlenek S-allilocysteiny). Jest to związek organiczny zawierający w swojej budowie siarkę. Allina jest dobrze rozpuszczalna w wodzie i nie wykazuje działania antybiotycznego! Dopiero pod wpływem enzymu allinazy ulega przekształceniu do allicyny (tiosulfonian diallilu) – odpowiedzialnej za charakterystyczny zapach i właściwości prozdrowotne czosnku. Allicyna ulega kolejnym przemianom do znacznej liczby aktywnych biologicznie pochodnych (np.: sulfidów, disulfidów, trisulfidów, siarczków i ajoenu). Allicyna wykazuje zdolność wnikania do cytoplazmy erytrocytów oraz przenikania przez warstwę białkowo-lipidową komórek bez jej uszkadzania. Dzięki temu wpływa na procesy biochemiczne zachodzące wewnątrz komórek. Innym związkiem obecnym w czosnku jest ajoen – jest to związek nietrwały, który z łatwością ulega przekształceniom w inne związki siarkowe. Trzeba zaznaczyć, że enzym allinaza uaktywnia się dopiero w rozdrobnionym czosnku i dopiero wtedy przekształca nieaktywną allinę w biologicznie czynną allicynę!!! – Podsumowując ząbek czosnku trzeba zmiażdżyć, wycisnąć lub pokroić aby miał działanie prozdrowotne – czyli im bardziej uszkodzimy czosnek tym lepiej:) W czosnku znajdują się również siarczki (np.: allilosiarczek, metylosiarczek, siarczek dipropylu, trisiarczek diallilu). Siarczki to lotne, tłuste ciecze, które odpowiadają za intensywny smak i zapach czosnku.
WŁAŚCIWOŚCI PROZDROWOTNE CZOSNKU:
Przeciwbakteryjne
Czosnek działa aktywnie zarówno na bakterie Gram-dodatnie jak i Gram-ujemne. Swoim działaniem obejmuje liczne szczepy bakterii z rodzajów: Escherichia, Salmonella, Klebsiella, Proteus, Staphylococcus, Streptococcus, Bacillus i Clostridium oraz wiele innych wymienionych w tabeli poniżej. Na uwagę zasługuje fakt, iż czosnek wykazuje dużą skuteczność wobec pałeczek Helicobacter pylori, odpowiedzialnych za stany zapalne i owrzodzenia żołądka a w następstwie jego nowotwory. Czosnek przyczynia się również do niszczenia bakterii Mycobacterium, które mogą powodować gruźlicę. Jednocześnie czosnek i zawarte w nim związki działają stymulująco na rozwój bakterii z rodzaju Lactobacillus. Dodatkowo trzeba wspomnieć, że wyciąg z czosnku zastosowany w formie płukanek, obniża ilość bakterii w ślinie – szczególnie paciorkowców Streptococcus mutans. Czosnek i jego związki działają również na bakterie beztlenowe w szczególności na Bacteroides, Actinomyces i Clostridium. Dostępne są również wyniki badań, sugerujące, iż czosnek i jego związki mogą być skuteczne w leczeniu zakażeń wywołanych przez szczepy MRSA (metycylinooporne szczepy Staphylococcus aureus). Według licznych autorów, głównym składnikiem czosnku działającym przeciwbakteryjnie jest allicyna.
Przeciwwirusowe
Wyciągi ze świeżego czosnku wykazują aktywność przeciwwirusową wobec: Herpes Simplex, Influenzae B virus, Parainfluenzae virus, Cytomegalovirus, Rhinovirus i Vesicularvirus. Za działanie przeciwiwrusowe odpowiadają przede wszystkim allicyna i ajoen – mechanizm ich działania może być związany z blokowaniem integracji wirusa z DNA komórki gospodarza.
Przeciwgrzybicze
Czosnek oraz jego wyciągi wykazują również aktywność przeciwgrzybiczą szczególnie w stosunku do grzybów: Candida, Saccharomyces i Pichia. Interesujące jest to, ze wyciągi z czosnku chronią chorych na AIDS przed zakażeniami grzybami Cryptococcus neoformans.
Przeciwpasożytnicze
Czosnek oraz jego składniki wykazują aktywność przeciwpierwotniakową. Głównym składnikiem odpowiedzialnym za taką aktywność jest allicyna. Zapobiega ona uszkodzeniom tkanek ssaków wywołanych przez trofozoity Entamoeba histolytica. Ponadto działa amebobójczo oraz hamuje wzrost: Giardia lamblia, Leishmania major,Crithidia fasciulata i Leptomonas colosoma.
Przeciwnowotworowe
Dotychczas przeprowadzone badania epidemiologiczne wykazały wyraźną zależność pomiędzy dietą bogatą w czosnek a niską zachorowalnością na nowotwory układu pokarmowego. Nie bez znaczenia jest zapewne wspomniany wcześniej fakt, iż czosnek wykazuje dużą skuteczność wobec pałeczek Helicobacter pylori, odpowiedzialnych za stany zapalne i owrzodzenia żołądka a w następstwie jego nowotwory. Dodatkowo w badaniach wykazano działanie antyproliferacyjne (hamujące namnażanie się komórek nowotworowych) czosnku w stosunku do różnych komórek nowotworowych. Ponadto udowodniono, że czosnek chroni komórki i organizm przed szkodliwym działaniem czynników rakotwórczych i zapobiega tym samym rozwojowi nowotworów.
Działanie w obrębie układu krążenia
Czosnek oraz jego składniki wykazują również dużą aktywność w obrębie układu krążenia. Działają one przeciwmiażdżycowo, hipotensyjnie oraz antyoksydacyjnie. Ponadto obniżają poziom cholesterolu oraz zapobiegają agregacji płytek krwi. Taka aktywność czosnku oraz jej mechanizmy to temat bardzo obszerny i aby nie powiększać już i tak zbytnio obszernego wpisu obiecuję kiedyś do tego wrócić. Dodatkowo dzisiaj chciałam skupić się raczej na właściwościach przeciwdrobnoustrojowych.
ZASTOSOWANIE CZOSNKU
Zaleca się stosowanie czosnku w celu:
- Wzmocnienia odporności w okresie zwiększonej zachorowalności na infekcje
- Obniżenia poziomu cholesterolu we krwi
- Leczenia miażdżycy
- Leczenie nadciśnienia
- Zewnętrznie w zapaleniach gardła i dziąseł
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:
- Zgaga
- Wzdęcia
- Zaburzenia żołądkowo jelitowe
- Skurcze przewodu pokarmowego
- Kontaktowe zapalenie skóry – w przypadku zetknięcia skóry ze świeżymi ząbkami czosnku
PRZECIWSKAZANIA:
- Alergia
- Stosowanie leków rozrzedzających krew np.: warfaryna
- Planowane zabiegi operacyjne
CIEKAWOSTKI
Objawy toksyczne występują dopiero po spożyciu w ciągu dnia 600g świeżych główek – ciekawe czy ktoś dał radę tyle zjeść?
Aby allina (obecna w świeżym czosnku) uległa przekształceniu w aktywną przeciwdrobnoustrojową allicynę konieczne jest uszkodzenie tkanek czosnku poprzez rozgniecenie, zmiażdżenie, pokrojenie, wyciśnięcie itp. Uszkodzenie tkanek czosnku powoduje uwolnienie enzymu – allinazy i tym samym jej aktywację a to sprzyja powstawaniu allicyny z alliny – czyli im bardziej uszkodzimy czosnek J tym lepiej.
Ogrzewanie czosnku w wysokiej temperaturze prowadzi do utraty aktywności przeciwdrobnoustrojowej, co wiąże się z inaktywacją enzymu allinazy w tych warunkach. Dlatego też jeżeli ktoś chce napić się mleka z masłem, z miodem oraz z czosnkiem i liczy nie tylko na specyficzny smak takiego specyfiku ale przede wszystkim na właściwości lecznicze powinien rozgnieciony czosnek dodać do ostudzonego mleka. To samo tyczy się przygotowywania syropu z czosnku, miodu i cytryny. Czosnek dodajemy do letniej wody! Co więcej do gorącego mleka nie należy również dodawać miodu ponieważ i jego składniki ulegają unieczynnieniu w temperaturze powyżej 40°C.
Dostępne są badania naukowe, że zawarte w czosnku związki siarki przedostają się do mleka matki wpływając pozytywnie/korzystnie na wyrobienie nawyku ssania u niemowląt.
PREPARATY Z CZOSNKIEM DLA DZIECI
W aptekach można kupić suplement diety AliBaby w postaci tabletek zawierających sproszkowany czosnek. Według producenta jest to preparat wzmacniający dla dzieci powyżej 3 roku życia. Dawkowanie 2 – 3 razy dziennie, 1 – 2 tabletki przed lub w czasie posiłku.
SYROP Z CZOSNKU
Tak jak napisałam na wstępie bardzo wierzę, że czosnek wykazuje działanie wzmacniające odporność oraz działa przeciwdrobnoustrojowo i dlatego u swoich dzieci w okresie zwiększonej zachorowalności stosuję syrop z czosnku, miodu i cytryny – przepis tutaj: https://farmaceuta-radzi.pl/?p=267
Opublikowano: 6 gru 2014 o 20:07