fbpx

Cefiksym i karmienie piersią

utworzone przez | kwi 4, 2018 | Bez kategorii, Blog, Leki i laktacja, strona-glowna | 0 komentarzy

Aktualizacja 18.11.2021

Cefiksym to antybiotyk β-laktamowy – cefalosporyna III generacji. Podobnie jak inne cefalosporyny, działanie przeciwbakteryjne cefiksymu polega na wiązaniu i hamowaniu działania białek wiążących penicylinę, biorących udział w syntezie ściany komórkowej bakterii. Prowadzi to do lizy komórki bakteryjnej i jej śmierci.

A jak wygląda bezpieczeństwo stosowania cefiksymu w czasie laktacji?

Cefiksym i karmienie piersią:

Cefiksym zaliczany jest do kategorii L2 – leków bezpiecznych w czasie laktacji, prawdopodobnie kompatybilnych z karmieniem piersią (wg kategorii ryzyka laktacyjnego Hale’a). Do tej kategorii zaliczane są:

  • substancje lecznicze, które były stosowane u ograniczonej liczby matek i które na wykazały zwiększonego ryzyka wystąpienia działań niepożądanych u karmionych piersią dzieci
  • substancje lecznicze, dla których istnienie ryzyka szkodliwego wpływu na karmione piersią dziecko jest mało prawdopodobne

Wg najnowszego opracowania „Drugs in Pregnancy and Lactation” Prof. Briggs’a (z maja 2017 roku) cefiksym określany jest jako kompatybilny z karmieniem piersią. Do tej kategorii zaliczane są substancje lecznicze, które przenikają do mleka mamy w nieznacznych ilościach i/lub związki, których stosowanie w czasie laktacji nie stanowi ryzyka dla dziecka karmionego piersią.

Cefiksym zaliczany jest do kategorii VERY LOW RISK wg portalu e-lactancia.org. Do tej kategorii zaliczane są substancje lecznicze określane jako kompatybilne z karmieniem piersią, których stosowanie nie stanowi ryzyka dla dziecka karmionego piersią i dla procesu laktacji. Przynależność substancji leczniczych do tej kategorii została określona na podstawie publikacji naukowych a stosowanie tych związków jest bezpieczne.

Wg angielskojęzycznej bazy LactMed mimo, że brak jestdostępnych informacji na temat stosowania cefiksymu podczas karmienia piersią to na ogół uznaje się, że cefalosporyny nie wywołają działań niepożądanych u dzieci karmionych piersią. Sporadycznie podczas stosowania cefalosporyn zgłaszano zakłócenie flory żołądkowo-jelitowej niemowlęcia, prowadzące do biegunki lub drożdżaka, jednak efekty te nie zostały odpowiednio ocenione. Wg tej bazy cefiksym może być stosowany u matek karmiących piersią.

Cefiksym może przenikać do mleka mamy. Niemniej jednak brak jest danych dokumentujących to przenikanie. Inne cefalosporyny przenikają do pokarmu kobiecego w niewielkich ilościach i nie wywołują poważnych działań niepożądanych. Warto również zaznaczyć, że cefiksym ma stosunkowo niewielką biodostepnośc po podaniu doustnym, stosunkowo dużą masę cząsteczkową co pośrednio świadczy o tym, że przenikanie do pokarmu kobiecego jest utrudnione i że ewentualne ilości tego związku, jakie mogą przenikać do pokarmu mogą być niewielkie.

O stopniu przenikania związku do mleka mamy, a dokładniej o tendencji do takiego przenikania świadczy współczynnik/parametr M/O. Współczynnik mleko/osocze to stosunek stężenia wolnej frakcji substancji leczniczej w mleku mamy do jej stężenia w surowicy. Wskaźnik ten daje informacje o zwiększonym lub zmniejszonym stężeniu substancji w mleku w porównaniu z osoczem/surowicą, pozwala tylko na oszacowanie tendencji do przenikania do mleka mamy. Uznaje się, że substancje lecznicze o wartości M/O większej niż 1-5 wykazują tendencję do przenikania do mleka mamy i osiągania tam większych niż we krwi mamy stężeń. Z kolei wartość M/O mniejsza niż 1 wskazuje, że substancja lecznicza w niewielkim stopniu przenika do mleka mamy.

Jedną z wartości/danych, które bierze się pod uwagę oceniając bezpieczeństwo stosowania leków w czasie laktacji jest Relative Infant Dose – jest to wartość wyrażana w procentach i jest to ilość leku, jaką otrzymuje dziecko z mlekiem, w przeliczeniu na dawkę leku, jaką przyjmuje mama (w przeliczeniu na masę ciała). Uznaje się, że lek jest stosunkowo bezpieczny, jeżeli ta wartość jest mniejsza niż 10% – im mniejsza tym lek jest bezpieczniejszy.

Niestety dotychczas dla cefiksymu nie określono M/O i RID.

W przypadku przyjmowania cefiksymu w czasie laktacji (tak jak i innych leków), należy bacznie obserwować dziecko i w przypadku zaobserwowania u dziecka niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym i/lub pediatrą.

Zawsze przyjmując jakikolwiek lek w czasie laktacji należy synchronizować jego przyjmowanie z przystawianiem dziecka do piersi. Lek należy przyjmować bezpośrednio po karmieniu piersią, przed najdłuższą przerwą w karmieniu (nocną lub popołudniową). Przyjmuje się, że najwięcej substancji leczniczej przenika do mleka mamy, kiedy w jej krwi substancja lecznicza uzyskuje stężenie maksymalne – tzw TMAX/CMAX – i przez ten czas należy ograniczyć przystawianie dziecka do piersi. Dla cefiksymu TMAX/CMAX wynosi 2-6 h i przez ten czas warto wstrzymać się z przystawianiem dziecka do piersi.

Podsumowując – stosowanie cefiksymu w czasie laktacji jest możliwe i jest bezpieczne po konsultacji z lekarzem, w rekomendowanych dawkach i przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności.

O stosowaniu cefiksymu w czasie laktacji i o kontynuowaniu karmienia piersią powinien zadecydować lekarz prowadzący!

 

  1. Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, H.E. Rowe, Springer Co. 2021
  2. Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, H.E. Rowe, Springer Co. 2016
  3. Drugs in Pregnancy and Lactation, G. G. Briggs, Wolters Kluwer, 2017
  4. Drugs in Pregnancy and Lactation, G. G. Briggs, Lippincott Williams and Wilkins, 2014
  5. Drugs During Pregnancy and Lactation, C. Schaefer et al., Academic Press Inc, 2014
  6. Breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs, World Health Organizations, Genewa, 2002
  7. Leki w ciąży i laktacji, Frieske K. Et al., MedPharm Polska, 2014
  8. Karmienie piersią w teorii i praktyce. Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A., Medycyna Praktyczna, Kraków 2012
  9. Karmienie piersią – poradnictwo i promocja. Karin MuB, 2008, MedPharm Polska, Wrocław
  10. Sztuka karmienia piersią, Hannah Lothrop, 2011, Media Rodzina, Poznań
  11. Baza LactMed https://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2
  12. Baza e-lactancia http://www.e-lactancia.org/breastfeeding/cefixime/product/