Wszyscy wkoło chorzy. Jak nie katar to kaszel, jak nie kaszel to gorączka, jak nie gorączka to ból gardła i tak w kółko i tak bez końca. Szczególnie teraz, kiedy okres największej zachorowalności na infekcje w pełni.
Jakiś czas temu bardzo szczegółowo omówiłam gorączkę oraz postępowanie i leczenie w jej przebiegu. Kilka dni temu opublikowałam wpis dotyczący kataru. Podałam podstawowe informacje, dotyczące nieżytu nosa oraz wskazałam objawy, które mogą sugerować alergiczny lub infekcyjny nieżyt nosa. Objawy te pozwalają wstępnie rozróżnić rodzaj kataru, a tym samym wskazują na potrzebę wizyty u lekarza. Zapowiedziałam, że w kolejnych wpisach zajmę się szczegółowo lekami, polecanymi w leczeniu kataru. Ale zanim do tego przejdę, zatrzymam się na problemie, który podobnie jak katar, jest jednym z najczęstszych przyczyn wizyt w gabinecie lekarskim i w aptece. A w okresie-zimowym bardzo wiele z nas i z naszych dzieci na niego cierpi i często towarzyszy on innym objawom przeziębienia. O czym mówię?
Mówię o uczuciu dyskomfortu, drapania, szczypania lub pieczenia w obrębie gardła, które czasem może przybierać formę silnego bólu, nasilającego się przy każdym przełykaniu śliny. Czy coś Wam to mówi?
Tak, macie rację mowa o bólu gardła.
Dlaczego gardło boli?
Gardło boli, bo w obrębie błony śluzowej gardła i/lub migdałków rozwija się i toczy stan zapalny na podłożu infekcyjnym. Infekcja ta może być wywołana przez wirusy i jest to najczęstszy powód ostrego zapalenia gardła i migdałków u dzieci (70-85% przypadków) i u dorosłych (90-95%). Do wirusów, wywołujących zapalenie gardła zaliczamy: Rinowirusy, Koronawirusy, Adenowirusy, wirusy Coxsackie (typ A) i wirus Herpes simplex (typ I).
Rzadziej ból gardła może być spowodowany infekcją bakteryjną (15-30% u dzieci i 5-10% u dorosłych) i najczęściej jej powodem jest zakażenie Streptococcus pyogenes (paciorkowce beta‑hemolizujące grupy A) lub rzadziej paciorkowcami grupy B, C i G.
Ból gardła (zapalenie gardła) może być również elementem ogólnej infekcji organizmu w przebiegu np.: listeriozy, krztuśca, grypy, odry, ospy wietrznej, różyczki, mononukleozy zakaźnej, gruźlicy, kiły, rzeżączki i grzybicy.
Trzeba również pamiętać, że ból gardła może być także wywołany przez inne, niż infekcja, czynniki np.: przez alergię, przewlekły kaszel, katar, dym papierosowy, refluks żołądkowo-przełykowy, ciało obce w gardle czy leki. Okazuje się, że niektóre leki, jako działanie niepożądane mogą powodować agranulocytozę, która objawia się bólem gardła oraz nadżerkami błony śluzowej gardła i migdałków. Co istotne mogą wówczas pojawić się także dreszcze i gorączka, które błędnie mogą być interpretowane, jako objaw infekcji. Do takich leków zaliczamy między innymi: kaptopril, karbimazol, leki cytotoksyczne, klozapine, penicylamine, sulfasalzyne i antybiotyki zawierające siarkę.
Wirusowe zapalenie gardła
Tak jak już wcześniej pisałam zapalenie gardła ma najczęściej podłoże wirusowe. Wirusy szerzą się drogą kropelkową lub poprzez kontakt z wydzieliną nosogardła osoby chorej. Okres inkubacji takiej infekcji wynosi ok 1-6 dni, a niektóre z wirusów, mogą być obecne w drogach oddechowych nawet do 3 tygodni. Często ból gardła jest jednym z elementów przeziębienia, objawiającego się: katarem, kaszlem, chrypką, bólem mięśni oraz przekrwieniem i zaczerwienieniem spojówek.
Bakteryjne zapalenie gardła
Bakteryjne zakażenia gardła przenoszą się również drogą kropelkową lub są wynikiem uaktywnienia nosicielstwa. Okazuje się, że nosicielstwo S.pyogenes stwierdza się u 2-7% dzieci poniżej 3 r.ż., u 5-21% dzieci w wieku 3-15 lat, oraz u 2-4% dzieci starszych i u dorosłych. Takie paciorkowcowe zapalenie gardła przebiega zazwyczaj z silnym bólem gardła i gorączką. Dodatkowo występują powiększone węzły chłonne szyi oraz powiększone, z białym/ropnym nalotem migdałki podniebienne.
Chore gardło – kiedy do lekarza?
Wirusowe zapalenie gardła ustępuje zazwyczaj samoistnie po kilku dniach. Niemniej jednak, jeżeli objawy nie ustępują, lub nasilają się a dodatkowo pojawiają się inne, warto skonsultować się z lekarzem, aby nie przeoczyć infekcji bakteryjnej. Lekarz na podstawie objawów (czasu trwania bólu gardła, temperatury, kaszlu, powiększonych węzłów chłonnych, nalotu i obrzęku migdałków, wysypki, wieku pacjenta czy kontaktu z innymi chorymi) może określić etiologię oraz zlecić odpowiednie leczenie i postepowanie.
Chore gardło – leczenie
Wirusowe zapalenie gardła jest schorzeniem, które zazwyczaj ustępuje samo w przeciągu 5-7 dni, a leczenie absolutnie nie powinno polegać na stosowaniu antybiotyku (bo antybiotyki nie działają na wirusy!!!), a jedynie na leczeniu objawowym! W pierwszej kolejności należy zastosować dobre, sprawdzone, domowe i naturalne metody leczenia oraz pozwolić organizmowi na odpoczynek i wygrzanie i samodzielne zwalczenie infekcji. Dodatkowo wskazane jest stosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych oraz leków do stosowania miejscowego w postaci tabletek czy pastylek do ssania, aerozoli do gardła, lub płynów do płukania. Leki takie zawierają zazwyczaj substancje przeciwbólowe i przeciwzapalne, miejscowo znieczulające, dezynfekujące oraz łagodzące ból, poprzez powlekanie błony śluzowej gardła. Dokładny opis leków, stosowanych w zapaleniu gardła znajdziecie niedługo na moim blogu.
Natomiast, jeżeli ból gardła spowodowany jest infekcją bakteryjną należy do terapii włączyć antybiotyk. ALE UWAGA!!! Nie należy tego robić na własną rękę!!! Należy udać się do lekarza, który określi etiologię oraz zleci odpowiednie postepowanie i leczenie. Jeżeli będzie to bakteryjne zapalenie gardła i migdałków, lekarz zaleci stosowanie odpowiedniego i właściwego antybiotyku.
Podsumowując
Ból gardła jest bardzo częstym schorzeniem, które powodowane jest zazwyczaj przez wirusy i zazwyczaj ustępuję po kilku dniach. Warto w tym czasie zastosować odpowiednie leki, które poprawią komfort chorego i zminimalizują nieprzyjemne objawy. Niemniej jednak należy dokładnie obserwować pacjenta i jeżeli objawy nie ustępują, nasilają się lub pojawią się dodatkowe należy skonsultować się z lekarzem. Być może ból gardła jest spowodowany przez bakterie i wtedy konieczne będzie zastosowanie antybiotyku.
żródła: 1. Rutter P., Opieka farmaceutyczna – Objawy, rozpoznanie, leczenie.,Elsevier, 2009, 2. Lennecke K., “Samoleczenie, Poradnik dla farmaceutów. MedPharm Polska, Wrocław, 2006 3. Kalicki B., Milart J., Wachnicka-Bąk A., Placzyńska M., Jung A., Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest wystarczające? Pediatr Med Rodz 2012, 8(2), p 107-110 4. Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2010. Narodowy Program ochrony antybiotyków.
Opublikowano: 30 lis 2015 o 13:49