Obecnie prowadzenie samochodu jest jedną z kluczowych czynności każdego dnia – dojazd do pracy, po zakupy, odwożenie i zawożenie dzieci do przedszkola czy szkoły lub na zajęcia dodatkowe itd…. Zapewne dla większości kierowców prowadzenie samochodu jest czynnością prostą, łatwą i przyjemną, czyli po prostu codzienną. Dla niektórych może być to czynność stresująca i denerwująca. Niemniej jednak samo prowadzenie samochodu (czy to przez tych doświadczonych kierowców czy to przez tych kierowców „niedzielnych”) wymaga sporej koncentracji i skupienia uwagi. Bardzo istotną sprawą jest sprawność psychofizyczna kierowcy, która odpowiada za prawidłową i szybką reakcję na to co dzieje się na drodze i w samochodzie.
Sprawność psychofizyczna kierowcy zależy od odpowiedniego funkcjonowania:
- narządu wzroku i słuch (prawidłowy dopływ i odbiór informacji)
- ośrodkowego układu nerwowego (prawidłowe przetwarzanie informacji)
- nerwów ruchowych (prawidłowe przekazywanie impulsów)
- mięśni szkieletowych (prawidłowa realizacja impulsów)
Stosowanie substancji wpływających na upośledzenie funkcji tych układów i narządów może wpływać na wydłużony czas reakcji i niebezpieczne zachowania kierowców na drodze. Dlatego też istnieją regulacje prawne dotyczące zakazu prowadzenia samochodu pod wpływem różnych związków. Zapewne każdy kierowca wie, że samochodu nie wolno prowadzić pod wpływem alkoholu!!! Ale czy wiecie, że samochodu nie wolno kierować również po spożyciu niektórych leków?
W myśl ustawy „Prawo o ruchu drogowym”: art. 45 – „zabronione jest prowadzenie pojazdów mechanicznych w stanie po spożyciu środka działającego podobnie do alkoholu” oraz – „Policjant zatrzyma prawo jazdy za pokwitowaniem w razie:….uzasadnionego podejrzenia, że kierujący znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkohol albo środka działającego podobnie do alkoholu…” (art. 135)
Ponadto zgodnie z art. 178a §1 Kodeksu Karnego „prowadzenie pojazdu mechanicznego pod wpływem środka odurzającego stanowi przestępstwo zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat”
Poniżej przykłady oraz krótki opis leków, których nie wolno stosować, jeżeli kieruje się (lub zamierza się kierować) samochód:
LEKI PRZECIWBÓLOWE
Sam ból (szczególnie jeżeli jest silny i uciążliwy) już jest czynnikiem upośledzającym koncentracje i sprawność psychofizyczną. Zażycie pewnych leków przeciwbólowych, pomimo zlikwidowania bólu, jest niebezpieczne a często wręcz zakazane przy prowadzeniu auta.
- narkotyczne leki przeciwbólowe
Narkotyczne leki przeciwbólowe wywierają silny depresyjny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy poprzez co wykazują silne działanie przeciwbólowe, uspokajające i nasenne. Ale działają depresyjne na ośrodek oddechowy oraz wywołują euforię, stan błogości, czasem zobojętnienie, spadek koncentracji, trudności w podejmowaniu decyzji oraz wydłużenie czasu reakcji, upośledzają również procesy myślowe i czynności ruchowe. Silne leki przeciwbólowe na receptę (zawierające morfinę, oksykodon, petydynę, kodeinę, fentanyl, tramadol) są zakazane podczas prowadzenia samochodu!!!!
- nienarkotyczne leki przeciwbólowe
Dotychczas w badaniach nie wykazano, aby niesteroidowe leki przeciwzapalne wywierały negatywny wpływ na sprawność psychofizyczną kierowców. Niemniej jednak na rynku są złożone leki przeciwbólowe, które niekorzystnie wpływają na kierowców. Kilka przykładów poniżej:
- Pabialgin P – (zawierający allobarbital) przy zażyciu większej ilości może powodować stan znużenia, senność i stany splatania – zażycie 3 tabletek równoznaczne jest z działaniem nasennym
- Butapirazol – może powodować zaburzenia widzenia, upośledzenie słuchu, senność i zaburzenia koordynacji ruchów co może wpływać na sprawność psychofizyczną kierowców
LEKI NASENNE
Leki nasenne (barbiturany, benzodiazepiny) poprzez działanie na ośrodkowy układ nerwowy w mniejszych dawkach działają uspokajająco, w większych nasennie a niektóre z nich mogą powodować znieczulenie ogólne. Dodatkowo powodują zaburzenia uwagi i koncentracji, wydłużają czas reakcji, upośledzają prawidłowe ruchy gałek ocznych oraz niekorzystnie wpływają na sprawność psychofizyczną. W badaniach wykazano, że benzodiazepiny:
- wpływają niekorzystnie na zdolność prowadzenia samochodu
- niekorzystny wpływ benzodiazepin na zdolność prowadzenia samochodu zwiększa się przy jednoczesnym ich stosowaniu z innymi lekami uspokajającymi, przeciwdepresyjnymi czy z alkoholem
- zwiększają ryzyko wystąpienia wypadku drogowego
LEKI PRZECIWPSYCHOTYCZNE (NEUROLEPTYKI)
Neuroleptyki są stosowane w leczeniu schizofrenii – bardzo poważnej i ciężkiej choroby psychicznej związanej z zaburzeniami w odbiorze rzeczywistości. Leki należące do tej grupy wpływają na ośrodkowy układ nerwowy poprzez hamowanie lub zwiększanie napięcia i stanów emocjonalnych i aktywności psychoruchowej – jest to temat bardzo trudny i bardzo obszerny a nie o tym dzisiaj…Leki takie mogą powodować uspokojenie i senność . Ponadto zmniejszają sprawność psychofizyczną, ograniczają spostrzegawczość, zmniejszają koncentrację i szybkość reakcji. Mogą powodować również dezorientację, pobudzenie, lęk i splątanie oraz zaburzenia akomodacji. Czasem mogą pojawić się ataki agresji, zaburzenia mowy oraz drgawki. Dlatego też podczas stosowania takich należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń mechanicznych.
LEKI PRZECIWDEPRESYJNE
Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne powodują między innymi zaburzenia akomodacji oraz uspokojenie i już po pojedynczej dawce zaburzają sprawność psychomotoryczną, obniżają koncentrację i wydłużają czas reakcji dlatego też prowadzenie samochodu w trakcie leczenia tymi lekami jest niewskazane.
LEKI PRZECIWHISTAMINOWE
Leki przeciwhistaminowe można podzielić na trzy generacje i w zależności od przynależności leku do określonej grupy ich wpływ na sprawność psychofizyczną jest różny. I tak:
- leki przeciwhistaminowe I generacji – wywołują nadmierną senność, zaburzenia koordynacji i wydłużenie czasu reakcji. W trakcie leczenia tymi lekami przeciwskazane jest prowadzenie samochodu.
- difenhydramina (Apap Noc, Betadrin)
- klemastyna (Clemastinum)
- hydroksyzyna (np.: Atarax, Hydroxyzinum)
- leki przeciwhistaminowe II generacji mogą wpływać na sprawność psychofizyczną, koncentrację oraz powodować senność ale ten wpływ jest niewielki i zależy od zmienności osobniczej. Uważa się, że mogą on być bezpiecznie przyjmowane przez kierowców ale należy zachować ostrożność. Przykładami leków z tej grupy są:
- cetyryzyna (Allertec, Cetalergin, Zyrtec)
- loratadyna (Claritine, Flonidan, Loratan)
- Leki przeciwhistaminowe III generacji nie wpływają na sprawność psychofizyczną i mogą być stosowane przez kierowców.
- Desloratadyna (Aerius, Deloratan)
INNE LEKI:
- Niektóre leki np.: fluorochinolony, antybiotyki (aminoglikozydy) czy atropina powodują zaburzenia widzenia i równowagi dlatego też nie należy prowadzić pojazdu podczas lub po ich zastosowaniu
- Leki przeciwbólowe zawierające kofeinę – mogą zaburzać koncentrację i tym samym wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych
- Leki zawierające pseudoefedrynę wydłużają czas reakcji. Należy zaznaczyć że w organizmie człowieka pseudoefedryna przekształca się w morfinę!
- Niektóre leki łagodzące objawy choroby lokomocyjnej i leki przeciwwymiotne mogą wzmagać uczucie senności
- Niektóre leki na nadciśnienie powodują zmęczenie i osłabienie sprawności psychofizycznej
- Środki do znieczulenia ogólnego i miejscowego są bezwzględnym przeciwwskazaniem do prowadzenia samochodu. Warto zaznaczyć, że po znieczuleniu miejscowym u dentysty nie powinno się prowadzić samochodu przez 2 godziny!!!!
Do każdego leku dołączona jest ulotka – zawiera one podstawowe (często bardzo szczegółowe) informacje na temat danego leku. Zawiera również informację czy lek wpływa na zdolność prowadzenia samochodu.
Dlatego też bardzo ważne jest dokładne zapoznanie się z treścią ulotki dołączonej do opakowania oraz zastosowanie się do wytycznych producenta aby nie mieć problemów….
Opublikowano: 14 sty 2015 o 23:29