fbpx

Mebendazol – to pochodna benzimidazolu o silnym działaniu przeciwpasożytniczym, stosowanym w zakażeniu owsikie, glistą ludzką, tęgoryjcem amerykańskim, tęgoryjcem dwunastniczym, włosogłówką i węgorkiem jelitowym. Wpływa na procesy metaboliczne pasożytów, hamuje wchłanianie glukozy i zmniejsza stężenie ATP. W ten sposób powoduje obumieranie pasożytów.

A jak wygląda bezpieczeństwo stosowania mebendazolu w czasie laktacji?

Mebendazol i karmienie piersią:

Mebendazol zaliczany jest do kategorii L3 – leków prawdopodobnie bezpiecznych w czasie laktacji, prawdopodobnie kompatybilnych/zgodnych z karmieniem piersią (wg kategorii ryzyka laktacyjnego Prof. Hale’a) Do tej kategorii zaliczane są zaliczane są:

  • substancje lecznicze, dla których nie istnieją kontrolowane badania na grupie kobiet karmiących piersią, ale ryzyko niepożądanego działania leku u karmionego piersią dziecka jest możliwe
  • substancje lecznicze, dla których badania wykazały tylko minimalny niezagrażający efekt niepożądany
  • nowe substancje lecznicze, które nie mają przeprowadzonych odpowiednich badań

Leki należące do kategorii L3 powinny być stosowane tylko wtedy, gdy korzystny efekt u matki przewyższa ryzyko u dziecka.

Wg najnowszego opracowania „Drugs in Pregnancy and Lactation” Prof. Briggs’a (z maja 2017 roku) mebendazol określany jest jako prawdopodobnie kompatybilny z karmieniem piersią. Do tej kategorii zaliczane są substancje lecznicze dla których brak jest danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania w czasie laktacji lub dane te są ograniczone. Ale dostępne publikacje/doniesienia sugerują, że te substancje lecznicze nie stanowią ryzyka dla dziecka karmionego piersią.

Mebendazol zaliczany jest do kategorii VERY LOW RISK wg portalu e-lactancia.org. Do tej kategorii zaliczane są substancje lecznicze określane jako kompatybilne z karmieniem piersią, których stosowanie nie stanowi ryzyka dla dziecka karmionego piersią i dla procesu laktacji. Przynależność substancji leczniczych do tej kategorii została określona na podstawie publikacji naukowych a stosowanie tych związków jest bezpieczne.

Światowa Organizacja Zdrowia określa mebendazol jako zgodny z karmieniem piersią. Do tej grupy leków/substancji leczniczych WHO zalicza związki, dla których nie są znane przeciwwskazania do ich stosowania w okresie laktacji. Są to substancje lecznicze uznawane za bezpieczne do stosowania przez kobietę w okresie laktacji.

Mebendazol wg angielskojęzycznej bazy LactMed określany jest jako związek, który słabo wchłania się z przewodu pokarmowego, dla którego ograniczone dane wskazują, że słabo przenika do mleka mamy. Dostępne raporty dotyczące stosowania tego związku w okresie laktacji nie wskazują na ryzyko działań niepożądanych u dzieci karmionych piersią. Istnieją doniesienia, że mebendazol może hamować produkcję mleka.

Mebendazol wg autorów książek/podręczników „Karmienie piersią – poradnictwo i promocja” oraz „Sztuka karmienia piersią” zaliczany jest do grupy tzw. najlepszych środków. Do tej grupy zaliczane są leki, które u dziecka karmionego wyłącznie piersią działania niepożądane powodują bardzo rzadko i nie są one groźne.

Mebendazol może przenikać do mleka mamy. Niemniej jednak jest mało prawdopodobne, aby następowało to w znacznym stopniu. Należy pamiętać, że mebendazol słabo wchłania się z przewodu pokarmowego (2-10%), silnie wiąże się z białkami osocza (95% – a im wyższy stopień wiązania się z białkami osocza tym mniejsze prawdopodobieństwo przenikania do mleka mamy) i dlatego można powiedzieć, że mebendazol w niewielkim stopniu przenika do mleka kobiecego – ilość ta jest mała. Dotychczas nie zaobserwowano, nie zgłoszono i nie udokumentowano działań niepożądanych u dziecka karmionego piersią, którego mama przyjmowała lek, zawierający mebendazol.

Istnieją jednak doniesienia, że w jednym przypadku po terapii mebendazolem doszło do zahamowania laktacji – niemniej jednak nie zostało wyjaśnione czy miało to związek z podaniem tego leku.

W przypadku przyjmowania pyrantelu w czasie laktacji (tak jak i innych leków), należy bacznie obserwować dziecko i w przypadku zaobserwowania u dziecka niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym i/lub pediatrą.

Zawsze przyjmując jakikolwiek lek w czasie laktacji należy synchronizować jego przyjmowanie z przystawianiem dziecka do piersi. Lek należy przyjmować bezpośrednio po karmieniu piersią, przed najdłuższą przerwą w karmieniu (nocną lub popołudniową). Przyjmuje się, że najwięcej substancji leczniczej przenika do mleka mamy, kiedy w jej krwi substancja lecznicza uzyskuje stężenie maksymalne – tzw TMAX/CMAX – i przez ten czas należy ograniczyć przystawianie dziecka do piersi. Dla mebendazolu  TMAX/CMAX wynosi 2-4h i przez ten czas warto wstrzymać się z przystawianiem dziecka do piersi.

Podsumowując – stosowanie mebendazolu w czasie laktacji jest możliwe i jest bezpieczne po konsultacji z lekarzem, w rekomendowanych dawkach i przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności o których więcej TU.

O stosowaniu mebendazolu w czasie laktacji i o kontynuowaniu karmienia piersią powinien zadecydować lekarz prowadzący!


 

  1. Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, H.E. Rowe, Springer Co. 2016
  2. Drugs in Pregnancy and Lactation, G. G. Briggs, Wolters Kluwer, 2017
  3. Drugs in Pregnancy and Lactation, G. G. Briggs, Lippincott Williams and Wilkins, 2014
  4. Drugs During Pregnancy and Lactation, C. Schaefer et al., Academic Press Inc, 2014
  5. Breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs, World Health Organizations, Genewa, 2002
  6. Leki w ciąży i laktacji, Frieske K. Et al., MedPharm Polska, 2014
  7. Karmienie piersią w teorii i praktyce. Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A., Medycyna Praktyczna, Kraków 2012
  8. Karmienie piersią – poradnictwo i promocja. Karin MuB, 2008, MedPharm Polska, Wrocław
  9. Sztuka karmienia piersią, Hannah Lothrop, 2011, Media Rodzina, Poznań
  10. Baza LactMed https://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2/f?./temp/~JZwnH3:6
  11. Baza e-lactancia http://www.e-lactancia.org/breastfeeding/mebendazole/product/